طرحواره وابستگی

این مقاله در مورد طرحواره وابستگی یا آن گونه که معروف است تله وابستگی است. نشانه های این طرحواره و دلایل شکل گیری آن را بر اساس مدل طرحواره درمانی توضیح داده می دهیم.

طرحواره وابستگی

شما می‌توانید با شجاعت تمام به دنبال هدف‌های خود باشید، می‌توانید روزبه‌روز استقلال خود را بیشتر کنید و می‌توانید خودتان تصمیم گیر زندگی‌تان باشید در صورتی‌که از تله وابستگی رها شوید. وابستگی اجازه نمی‌دهد به شایستگی دست یابید و از استعدادهای خود بهره ببرید. وابستگی باعث می‌شود همیشه به دنبال دیگران باشید تا کار شما را انجام دهند.

اگر می‌خواهید پی ببرید که آیا از این طرحواره رد شده‌اید یا خیر به سوالات زیر توجه کنید و ببینید تا چه حد در مورد شما درست هستند؟برای اطلاع از طرحواره های خود می توانید تست طرحواره را از سایت دانلود نموده و آزمون را انجام دهید

نشانه‌های طرحواره‌ وابستگی

•  احساس می‌کنم نمی‌توانم به تنهایی از پس کارهای روزمره‌ام برآیم.
•  معتقدم که دیگران بهتر از خودم می‌توانند برایم تصمیم بگیرند.
•  همیشه در تصمیم‌گیری‌هایم تردید دارم و دوست دارم کسی باشد که به جای من تصمیم بگیرد.
• احساس می‌کنم برای این‌که بتوانم مشکلاتم را حل کنم نیاز به کسی دارم که همراهی‌ام کند.
•  وقتی با مسئولیت‌های روزمره روبه‌رو می‌شوم، یک بچه به نظر می‌رسم.

ویژگی‌های طرحواره‌ وابستگی

هر چند ممکن است اغلب افراد گاهی بعضی از این نشانه‌ها را دارا باشند ولی این لزوما نشانه‌ی وابستگی نیست. تله وابستگی زمانی ایجاد می‌شود که در بیشتر مواقع موارد فوق و ویژگی‌های زیر در مورد ما صادق باشند:

کسی که در وابستگی مانده باشد احساس بی‌عرضگی می‌کند و فکر می‌کند نمی‌تواند بدون دیگران کاری انجام دهد.

سایر ویژگی‌های تله وابستگی به شرح زیر می‌باشد:

•  فکر می‌کند بدون فرد یا افراد خاصی هیچ کاری نمی‌تواند بکند.
• از تغییر می‌ترسد و فکر می‌کند اتفاقات بدی رخ خواهد داد.
•  گاهی دچار وحشت و اضطراب زیاد می‌شود.

کارهایی که باعث می‌شود طرحواره وابستگی بیشتر شود:

• نظرخواهی زیاد از دیگران
•  فرار از مسئولیت
• فرار از تنهایی انجام دادن کاری
•  دنبال امنیت کاذب
•  قربانی شدن در مقابل خواسته‌های دیگران

مطالعه بیشتر: طرحواره ایثار؛ رهایی از تله ایثار و افزایش عزت نفس

ریشه‌های تحولی طرحواره وابستگی

بعضی از افراد ممکن است خلق‌وخوی وابستگی داشته باشند، در حالی‌که بعضی دیگر از کودکی به وابستگی عادت کرده باشند. در زیر تعدادی از ریشه‌های وابستگی را برمی‌شماریم:

•  حمایت زیاد والدین
•  تصمیم‌گیری والدین به جای کودک
•  والدین ترسو و نگران
•  سرزنش کردن کودک به خاطر تصمیمات اشتباهی که گرفته است
•  امر و نهی زیاد والدین

علائم خطر در روابط عاطفی

اگر در یک رابطه‌ی عاطفی قرار دارید به موارد زیر توجه کنید و اگر موارد زیر برای شما زیاد اتفاق می‌افتد مواظب ایجاد وابستگی باشید:

•  طرف مقابل بسیار حمایت گر است و شما فکر می‌کنید بدون او نمی‌توانید کاری انجام دهید.
•  شما به قضاوت‌ها و تصمیمات او بیشتر از تصمیمات خود اهمیت می‌دهید.
•  او از نظر و سلیق‌ی شما خیلی انتقاد می‌کند.
•  تمام اختیارات در دست اوست و شما نظر خاصی ندارید
•  او از نظر و سلیقه‌ی شما خیلی انتقاد می‌کند.
•  اقتدار و اعتماد به‌نفس او بسیار زیاد است.

درمان طرحواره وابستگی

وابستگی به دو صورت است: یک شخص یا به صورت عاطفی به کسی وابسته می‌شود، یا به صورت فکری.

برای درمان طرحواره وابستگی باید تغییرات اساسی در سه جنبه‌ی زیر ایجاد شود:

•  باورها
• کودک درون
• الگوهای رفتاری

شخص وابسته خود را بی‌عرضه و ناتوان می‌داند و همین باور باعث می‌شود دچار یک خطای فکری شود که احساس کند از بقیه‌ی افراد کم‌تر است و باید شخصی دیگر باشد تا او بتواند به زندگی خود ادامه دهد.

در زیر چند دستورالعمل مهم برای درمان تله وابستگی بیان می‌کنیم و در صورتی‌که به دنبال شناخت بیشتر این طرح‌واره و رهایی از آن هستید به کتاب:“طرحواره‌های شخصیتی مراجعه کنید:

به دنبال این نباشید که مسئولیت شادی خود را به دیگران بسپارید. تلاش کنید خودتان از خودتان مراقبت کنید.

•  تلاش کنید زمان بیشتری به خود اختصاص دهید و در حالی که با دیگران ارتباط برقرار می‌کنید به نیازهای خود هم توجه بیشتری کنید.
•  هر چیزی را که به شما لذت می‌دهد پیدا کنید و به آن توجه کنید. سرگرمی‌های فردی خود را مشخص کنید و خودتان به خود انگیزه دهید.
•  کودک آسیب‌پذیر درون را پیدا کنید. گاهی به خود رجوع کنید و ببینید چه جملاتی به خود می‌گویید.
•  دوست داشتن خود را تمرین کنید. به خود جملات محبت آمیز بگویید.
•  منتظر ناجی نباشید، خودتان شروع کنید.
•  تلاش کنید بعضی از کارهایی را که قبلا با کمک دیگران انجام می‌دادید اکنون به تنهایی انجام دهید.
•  روزانه چندبار نفس عمیق بکشید و با هر دم و بازدم تصور کنید که اعتماد به نفستان بالاتر رفته است.

یکی از بهترین کارهایی که هر شخصی باید انجام دهد تقویت بعد استقلال خود است. شما می‌توانید از دیگران نظر بخواهید ولی تصمیم نهایی را خودتان بگیرید. هرگز انتظار نداشته باشید که همه‌ی تصمیمات شما درست باشند. برای هرکسی پیش میآید که اشتباه کند. اگر اشتباه کردید فقط درس بگیرید و خود را تخریب نکنید. به تصمیمات خود احترام بگذارید. اگر تصمیمی گرفتید پایبند آن باشید و آن را عوض نکنید مگر این‌که واقعا تصمیم بهتری پیدا کرده باشید.

مطالعه بیشتر: طرحواره اطاعت

نکاتی برای رهایی از طرحواره وابستگی

۱- در خود این نکته را هضم کنید که هیچ کس قرار نیست شما را نجات دهد. شما غرق شده نیستید که کسی نجاتتان دهد. 

۲- عضلات تصمیم گیری خود را تقویت کنید. از تصمیمات کوچک شروع کنید. هر کسی می تواند اشتباه کند. از اشتباه نترسید.

۳- دایره دوستی خود را بیشتر کنید تا به یک نفر وابسته نباشید. منظور این است که روابط خود را بیشتر کنید تا به یک نفر وابسته نشوید.

۴- اگر در رابطه دوستی یا روابط اجتماعی احساس کردید دارید به کسی وابسته می شوید کمی از او دوری کنید.

۵- برای خود هدفی تعیین کنید که برایتان ارزشمند باشد و شما را از وابستگی به دیگران دور کند.

در مقالات مربوط به آرکتایپ ها بیان کرده ایم که تیپ شخصیتی هفائستوس و تیپ شخصیتی پرسفون بیشتر مستعد این نوع طرحواره ها هستند.

برای شناخت سایر طرحواره ها به لینک زیر مراجعه نمایید:

انواع طرحواره                                 تست طرحواره