طرحواره وابستگی

تا حالا شده حس کنی بدون کمک دیگران نمی‌تونی از پس کارات بربیای؟ یا همیشه دنبال تأیید و راهنمایی بقیه هستی تا تصمیم بگیری؟ این حس‌ها می‌تونن نشونه‌های طرحواره وابستگی باشن. طرحواره وابستگی یعنی وقتی آدم فکر می‌کنه خودش به تنهایی از پس کارهاش برنمیاد و همیشه نیاز داره یکی کنارش باشه تا کمکش کنه. این موضوع می‌تونه باعث بشه اعتماد به نفس آدم پایین بیاد و نتونه مستقل عمل کنه. حالا اگه می‌خوای بدونی چطور می‌تونی از این وضعیت بیرون بیای و مستقل‌تر بشی، این مقاله می‌تونه کمکت کنه.

در این مقاله به این سوالات پاسخ داده می شود

تا حالا شده به خاطر ترس از اشتباه، از گرفتن تصمیمات مهم زندگی فرار کنی؟

آیا احساس می‌کنی بدون حمایت دیگران نمی‌تونی به اهدافت برسی؟

چقدر به نظرات و تأیید دیگران وابسته‌ای تا احساس ارزشمندی کنی؟

آیا دوست داری یاد بگیری چطور می‌تونی مستقل‌تر و با اعتماد به نفس بیشتری زندگی کنی؟

اگه می‌خوای بفهمی چطور می‌تونی از وابستگی رها بشی و مستقل‌تر زندگی کنی، این مقاله رو تا آخر بخون!

داستان رضا و تله وابستگی

رضا از بچگی به این عادت کرده بود که برای هر تصمیمی از مادرش کمک بگیرد. چه لباس بپوشد، کجا برود، حتی این‌که با چه کسی دوست شود. وقتی بزرگ‌تر شد، این وابستگی از مادرش به دوستانش منتقل شد. همیشه کسی باید کنارش بود، کسی که برایش تصمیم بگیرد، راه را نشانش دهد و اگر اشتباهی کرد، تقصیر را گردن بگیرد.

وقتی وارد دانشگاه شد، همه چیز سخت‌تر شد. دوست صمیمی‌اش به شهر دیگری رفت و رضا احساس کرد در دنیای بزرگی گیر افتاده که هیچ ایده‌ای برای مدیریت آن ندارد. هر بار که می‌خواست فرم ثبت‌نامی پر کند، از کسی می‌خواست کنارش باشد. هر وقت قرار بود انتخاب مهمی کند، سراغ یکی از دوستانش می‌رفت تا تأیید بگیرد. اما هرچقدر هم که از دیگران کمک می‌گرفت، حس اضطراب و ناتوانی‌اش از بین نمی‌رفت.

یک روز، استادش از او خواست که یک پروژه را به‌تنهایی انجام دهد. رضا اول می‌خواست فرار کند، اما بعد از سال‌ها برای اولین بار تصمیم گرفت خودش را امتحان کند. سخت بود، استرس داشت، اما کم‌کم فهمید که می‌تواند از پس کارهایش بربیاید. وقتی پروژه را تحویل داد، احساس سبکی عجیبی داشت؛ مثل پرنده‌ای که تازه یاد گرفته باشد بدون کمک دیگران پرواز کند.

شاید هنوز اول راه بود، اما برای اولین بار در زندگی‌اش فهمید که می‌تواند روی پای خودش بایستد.

این مقاله در مورد طرحواره وابستگی یا آن گونه که معروف است تله وابستگی است. نشانه های این طرحواره و دلایل شکل گیری آن را بر اساس مدل طرحواره درمانی توضیح داده می دهیم.

شما می‌توانید با شجاعت تمام به دنبال هدف‌های خود باشید، می‌توانید روزبه‌روز استقلال خود را بیشتر کنید و می‌توانید خودتان تصمیم گیر زندگی‌تان باشید در صورتی‌که از تله وابستگی رها شوید. وابستگی اجازه نمی‌دهد به شایستگی دست یابید و از استعدادهای خود بهره ببرید. وابستگی باعث می‌شود همیشه به دنبال دیگران باشید تا کار شما را انجام دهند.

اگر می‌خواهید پی ببرید که آیا از این طرحواره رد شده‌اید یا خیر به سوالات زیر توجه کنید و ببینید تا چه حد در مورد شما درست هستند؟برای اطلاع از طرحواره های خود می توانید تست طرحواره را از سایت دانلود نموده و آزمون را انجام دهید

در ابتدا در این بخش به معرفی کامل طرحواره ها می پردازیم از این رو حتما ویدیو های زیر را گوش کنید. قبل از شناخت طرحواره وابستگی می بایست شناخت کلی و کاملی و از طرحواره ها داشته باشید برای این منظور ویدیو های آموزشی در این مقاله گذاشته شده است.

دوره درمانی طرحواره وابستگی

در ویدیو زیر به معرفی کامل طرحواره وابستگی پرداختیم ازتون میخوام قبل از ادامه مقاله برای درمان طرحواره ها حتما ویدیوو زیر را ببینید تا بتونید کامل طرحواره وابستگی رابشناسید و برای مقابله با اون آماده بشید.

دوره درمانی طرحواره وابستگی

2,990,000 ریال قیمت اصلی 2,990,000 ریال بود.1,680,000 ریالقیمت فعلی 1,680,000 ریال است.

خرید دوره(کلیک کنید)

نشانه‌های طرحواره‌ وابستگی

•  احساس می‌کنم نمی‌توانم به تنهایی از پس کارهای روزمره‌ام برآیم.
•  معتقدم که دیگران بهتر از خودم می‌توانند برایم تصمیم بگیرند.
•  همیشه در تصمیم‌گیری‌هایم تردید دارم و دوست دارم کسی باشد که به جای من تصمیم بگیرد.
• احساس می‌کنم برای این‌که بتوانم مشکلاتم را حل کنم نیاز به کسی دارم که همراهی‌ام کند.
•  وقتی با مسئولیت‌های روزمره روبه‌رو می‌شوم، یک بچه به نظر می‌رسم.

ویژگی‌های طرحواره‌ وابستگی

هر چند ممکن است اغلب افراد گاهی بعضی از این نشانه‌ها را دارا باشند ولی این لزوما نشانه‌ی وابستگی نیست. تله وابستگی زمانی ایجاد می‌شود که در بیشتر مواقع موارد فوق و ویژگی‌های زیر در مورد ما صادق باشند:

کسی که در وابستگی مانده باشد احساس بی‌عرضگی می‌کند و فکر می‌کند نمی‌تواند بدون دیگران کاری انجام دهد.

سایر ویژگی‌های تله وابستگی به شرح زیر می‌باشد:

•  فکر می‌کند بدون فرد یا افراد خاصی هیچ کاری نمی‌تواند بکند.
• از تغییر می‌ترسد و فکر می‌کند اتفاقات بدی رخ خواهد داد.
•  گاهی دچار وحشت و اضطراب زیاد می‌شود.

مطالعه بیشتر: تست وابستگی

کارهایی که باعث می‌شود طرحواره وابستگی بیشتر شود:

• نظرخواهی زیاد از دیگران
•  فرار از مسئولیت
• فرار از تنهایی انجام دادن کاری
•  دنبال امنیت کاذب
•  قربانی شدن در مقابل خواسته‌های دیگران

ریشه‌های تحولی طرحواره وابستگی

بعضی از افراد ممکن است خلق‌وخوی وابستگی داشته باشند، در حالی‌که بعضی دیگر از کودکی به وابستگی عادت کرده باشند. در زیر تعدادی از ریشه‌های وابستگی را برمی‌شماریم:

•  حمایت زیاد والدین
•  تصمیم‌گیری والدین به جای کودک
•  والدین ترسو و نگران
•  سرزنش کردن کودک به خاطر تصمیمات اشتباهی که گرفته است
•  امر و نهی زیاد والدین

علائم خطر در روابط عاطفی

اگر در یک رابطه‌ی عاطفی قرار دارید به موارد زیر توجه کنید و اگر موارد زیر برای شما زیاد اتفاق می‌افتد مواظب ایجاد وابستگی باشید:

•  طرف مقابل بسیار حمایت گر است و شما فکر می‌کنید بدون او نمی‌توانید کاری انجام دهید.
•  شما به قضاوت‌ها و تصمیمات او بیشتر از تصمیمات خود اهمیت می‌دهید.
•  او از نظر و سلیق‌ی شما خیلی انتقاد می‌کند.
•  تمام اختیارات در دست اوست و شما نظر خاصی ندارید
•  او از نظر و سلیقه‌ی شما خیلی انتقاد می‌کند.
•  اقتدار و اعتماد به‌نفس او بسیار زیاد است.

مطالعه بیشتر: وابستگی زن به شوهر

7 راه برای درمان طرحواره وابستگی

1. شناسایی باورهای محدودکننده درباره توانایی خود

یک دفترچه بردارید و به سوالات زیر پاسخ دهید:

• در چه زمینه‌هایی به دیگران بیش از حد تکیه می‌کنم؟
• چه باورهایی باعث می‌شود فکر کنم بدون کمک دیگران نمی‌توانم موفق شوم؟
  حالا برای هر باور یک جمله مثبت و جایگزین بنویسید. مثلاً:
  «من می‌توانم تصمیم‌گیری کنم و اشتباهاتم بخشی از فرایند یادگیری هستند.»

2. انجام کارهای کوچک به‌تنهایی

لیستی از کارهایی که معمولاً از دیگران کمک می‌گیرید تهیه کنید. یکی از این کارها را انتخاب کرده و سعی کنید آن را به‌تنهایی انجام دهید. مثلاً می‌توانید خرید روزانه یا ثبت‌نام در یک وب‌سایت را خودتان انجام دهید. این تمرین به شما اعتمادبه‌نفس بیشتری در مدیریت امور می‌دهد.

3. تقویت مهارت‌های تصمیم‌گیری

هر روز تصمیمات کوچک بگیرید. مثلاً تصمیم بگیرید چه غذایی بخورید یا چه زمانی ورزش کنید. وقتی با تصمیم‌های بزرگ‌تر مواجه شدید، ابتدا گزینه‌ها را یادداشت کنید و برای هرکدام مزایا و معایب بنویسید. این فرایند به شما کمک می‌کند اعتماد بیشتری به تصمیمات خود پیدا کنید.

4. مدیریت ترس از شکست

یکی از ترس‌های رایج در افراد با طرحواره وابستگی، ترس از اشتباه است. از خود بپرسید:
«اگر اشتباه کنم، بدترین اتفاقی که ممکن است بیفتد چیست؟»
سپس به این فکر کنید که چگونه می‌توانید از آن وضعیت عبور کنید. این تمرین به شما کمک می‌کند ترس از شکست را کاهش دهید.

5. تعیین مرز در روابط

افراد با طرحواره وابستگی معمولاً بیش‌ازحد به دیگران تکیه می‌کنند. برای تغییر این الگو، مرزهای مشخصی تعیین کنید. مثلاً اگر همیشه برای تصمیم‌گیری به یک دوست نزدیک تکیه می‌کنید، بگویید:
«می‌خواهم این بار خودم تصمیم بگیرم و نظرت را بعداً بشنوم.»
این کار به شما کمک می‌کند مسئولیت بیشتری برای زندگی خود بپذیرید.

مطالعه بیشتر: راه های درمان طرحواره وابستگی

6. تمرین مهارت‌های حل مسئله

یک مشکل ساده را که در زندگی دارید انتخاب کنید. سپس مراحل زیر را اجرا کنید:

1. مشکل را دقیق تعریف کنید.
2. گزینه‌های ممکن برای حل آن را لیست کنید.
3. بهترین گزینه را انتخاب کرده و اجرا کنید.
   با تکرار این تمرین، توانایی حل مسائل پیچیده‌تر را نیز به دست خواهید آورد.

7. پذیرش احساسات وابستگی و کار بر روی آن‌ها

به جای سرزنش خود برای احساس وابستگی، آن را بپذیرید و سعی کنید بفهمید ریشه این احساس چیست. مثلاً به خود بگویید:
«احساس وابستگی دارم، چون به من یاد داده شده که تنها نمی‌توانم موفق شوم. اما این باور اشتباه است و می‌توانم تغییرش دهم.»

8. تقویت استقلال مالی

یکی از جنبه‌های مهم استقلال، مدیریت مالی است. اگر در این زمینه به دیگران تکیه دارید، شروع به یادگیری مهارت‌های مالی کنید. مثلاً می‌توانید یک بودجه ساده برای مخارج ماهانه خود تنظیم کنید یا یک حساب پس‌انداز باز کنید. این گام‌ها به شما احساس کنترل بیشتری بر زندگی‌تان می‌دهند.

9. کار با یک درمانگر طرحواره‌درمانی

طرحواره وابستگی ممکن است ریشه‌های عمیقی در تجربیات دوران کودکی داشته باشد که نیاز به بررسی حرفه‌ای دارد. یک درمانگر طرحواره‌درمانی می‌تواند به شما کمک کند این ریشه‌ها را شناسایی کنید و ابزارهای مؤثری برای تغییر آن‌ها به دست آورید.

نکاتی برای رهایی از طرحواره وابستگی

1- در خود این نکته را هضم کنید که هیچ کس قرار نیست شما را نجات دهد. شما غرق شده نیستید که کسی نجاتتان دهد. 

2- عضلات تصمیم گیری خود را تقویت کنید. از تصمیمات کوچک شروع کنید. هر کسی می تواند اشتباه کند. از اشتباه نترسید.

3- دایره دوستی خود را بیشتر کنید تا به یک نفر وابسته نباشید. منظور این است که روابط خود را بیشتر کنید تا به یک نفر وابسته نشوید.

4- اگر در رابطه دوستی یا روابط اجتماعی احساس کردید دارید به کسی وابسته می شوید کمی از او دوری کنید.

5- برای خود هدفی تعیین کنید که برایتان ارزشمند باشد و شما را از وابستگی به دیگران دور کند.

در مقالات مربوط به آرکتایپ ها بیان کرده ایم که تیپ شخصیتی هفائستوس و تیپ شخصیتی پرسفون بیشتر مستعد این نوع طرحواره ها هستند.

مطالعه بیشتر: فرق عشق و وابستگی