روانشناسی اکت چیست

هدف اکت داشتن زندگی غنی و پرمعنا است.

تاریخچه اکت

اکت از جمله رویکردهای موج سوم رفتاردرمانی است. سه موج درمانی رفتارگرایی تاکنون داشته ایم: اولین موج متمرکز بر تغییرات آشکار رفتاری و تکنیکهای مربوط به اصول شرطی سازی کلاسیک بود. در این موج اهمیت زیادی به افکار و احساسات داده نمی شد.

موج دوم رفتارگرایی در دهه 1970 به جریان افتاد و به مداخلات شناختی به عنوان راهبردی کلیدی در تغییر رفتار توجه می کرد. این موج تاکید زیادی بر به چالش کشیدن افکار غیرمنطقی یا اشتباه داشت. CBTو REBT جزء رویکردهای مهم این دوره هستند.

ACT جزئی از موج سوم است که تاکید زیادی بر پذیرش و ذهن آگاهی همراه با مداخلات رفتاری درمانی سنتی دارد.

روان درمانی پذیرش و تعهد(ACT) نوعی روش درمانی است که برای رسیدن به اهداف درمانی خود از تکنیک های مختلف بخصوص تکنیک های شناختی و رفتاری استفاده می نماید. این نوع درمان اصطلاحا ACT نامیده می شود. درمان پذیرش و تعهد به موج سوم رفتار درمانی تعلق دارد. رفتار درمانی حدود ۱۰۰سال پیش با کارهای ایوان پاولف و جان واتسون معرفی گردید. هدف عمده ی رفتار گرایان آن بود که علم روانشناسی را کاملا به یک علم تجربی تبدیل نمایند .رفتارگرایان اولیه اعتقاد داشتند که در پژوهشهای روانشناختی باید از روش های کاملا پژوهشی استفاده نمود.

اساس رفتار درمانی بر پایه ی اصول یاد گیری بخصوص یادگیری شرطی کلاسیک و یادگیری شرطی وسیله ای استوار شده است. زفتار درمانی در فاصله ی بین سالهای ۱۹۵۰ تا ۱۹۶۰ در اوج موفقیت خود بود . اما بعد از سال  ۱۹۷۰به علت پزوهش های زیاد ی که در نقش زمینه ی قوای شناختی انسان در رفتارها و وضعیت روانشناختی انسان صورت گرفت روش درمانی به نام شناخت درمانی رشد یافت . در این دهه روانپزشکی آمریکایی به نام آرئون بک درمانی به نام درمان شناختی -رفتاری (Cognitive- behavioral therapy ) را بینان گذاشت . در این نوع درمان از تکنیک های شناختی و تکنیک های رفتاری برای کاهش علایم اختلال افسردگی استفاده گردید روان درمانگران درمان شناختی – رفتاری که توسط بک و همکارانش ابداع شد جز درمانها ی موج دوم رفتاری قرار می دهند .

در دو دهه اخیر به علل مختلف از جمله ناتوایی رفتار درمانی و درمان شناختی -رفتاری در درمان برخی از اختلالات روانشناختی درمانهای جدید از رفتار درمانی و درمان شناختی – رفتاری انشعاب یافته اند. از جمله ی این درمانها می توان به درمان پذیرش و تعهد یا درمان ACT اشاره نمود. هدف از اجرای درمان ACT کمک به بیمار برای ایجاد یک زندگی غنی و معنادار است در حالی که وی وجود درد های غیر قابل اجتناب را در زندگی را می پذیرد.

در درمان ACT برای رسیدن به اهداف درمان از یک سلسله تکنیک های رفتاری و شناختی استفاده می شود . به نظر ابداع کنندگان درمان ACT برای رسیدن به حالت پذیرش (Acceptance ) که بخش اول این نوع درمان است بهتر است که از تکنیک های شناختی و برای رسیدن به حالت تعهد (Commitment ) که بخش دوم درمان ACT  است از تکنیک های رفتاری استفاده شود .

مطالعه بیشتر: مشاوره آنلاین روانشناسی

درمانACT در درمان اختلالات افسردگی و اضطرابی و همچینن برخی از اختلالات شخصیتی بخصوص اختلال شخصیت مرزی موثر است. . درمان ACT را می توان به عنوان درمانی اصلی و یا درمانی ممکل برای پیشگیری از  عود اختلالات روانشناختی بکار برد .  هنگامی  از درمان ACT به عنوان درمانی ممکل برای پیشگیری از عود بیماری استفاده می شود که از درمان دیگری ( مانند درمان شناختی – رفتاری ) برای درمان استفاده شده و اختلال به صورت کامل یا نسبی بهبود یافته است .استفاده از درمان ACT به عنوان درمانی ممکل برای پیشگیری از عود بیماری سبب می شود که احتمال بازگشت یا عود آن اختلال در آینده کاهش قابل توجهی یابد. (لطفی نیا، حسین)

فعالیتهایی که درمانگر ACT در طول درمان انجام می دهد شامل چه مواردی است؟

کمک به بیمار برای ارتباط با لحظه ی حاضر

یکی از فعالیتهای مهم درمانگر ACT در طول درمان کمک به بیمار است تا وی بتواند هر چه بیشتر با لحظه ی حاضر ارتباط بر قرار نماید . به نظر درمانگران ACT ماندن در لحظه ی حاضر به دلایل مختلف از آن جمله که ما پیوسته گرفتار افکار خود می باشیم خیلی سخت می باشد. همچینن در درمان ACT اعتقاد بر آن است که توانایی بودن در لحظه ی حاضر می تواند سبب ایجاد انعطاف پذیری ذهنی مان گردیده و میزان آگاهی مان را از محیط اطراف افزایش دهد. درمانگر ACT برای کمک به بیمار برای برقراری بیشتر ارتباط با لحظه ی حاضر از تکنیک های توجه آگاهی (Mindfulness) استفاده می نماید. در تکنیک های توجه آگاهی شخص بر روی انجام برخی از فعالیتها ( مانند فعالیتهایی که به هنگام راه رفتن یا غذا خوردن در چسم و ذهن ایجاد می شود ) متمرکز می شود. به نظر درمانگران ACT زمانی که ما از تکنیک های توجه آگاهی استفاده می کنیم قادر می باشیم که به تجربه ی لحظه ی حاضر توجه بیشتری داشته باشیم و برخی از رفتارهای نامناسب خود را به صورت بهتری تغییر دهیم.

مقابله با افکار ، تصورات و خاطرات ناخوشایند

درمانگر ACT مانند درمانگر شناختی- رفتاری مراجع خود را تشویق می نماید تا با افکار ، تصورات و خاطرات ناراحت کننده اش مقابله نماید. از نظر درمانگر ACT مراجع باید به جای گرفتار شدن در تله ی افکار ناراحت کننده آنها را به مبارزه بطلبد و راههایی را برای مقابله با آنها بیابد. اگرچه در درمان  ACT  اعتقاد بر آن است که باید مراجع با افکار ، تصورات و خاطرات ناراحت کننده مقابله نماید اما َدرمانگران ACTبر خلاف درمانگران شناختی – رفتاری به مقابله طلبیدن افکار  ، تصورات و خاطرات را تنها یکی از ابرازها برای رسیدن به اهداف درمان می دانند و در طول درمان از ابرازهای دیگری مانند تلاش برای توجه بیشتر مراجع به لحظه ی حاضر و یافتن راههایی برای افزایش میزان انعطاف پذیری وی نیز استفاده می کنند.

دوره شناخت ارزش های زندگی

150,000 تومان قیمت اصلی 150,000 تومان بود.90,000 تومانقیمت فعلی 90,000 تومان است.

خرید دوره(کلیک کنید)

تشویق مراجع به پذیرش تجربیات

درمانگر ACT تلاش می نماید تا مراجع ذهن خود را برای پذیرش احساسات و هیجانات خود باز نماید و احساسات و هیجانات خود را آن طور که هست مورد پذیرش قرار دهد.

توجه به ارزش های مراجع

درمانگر ACT  در جریان درمان تلاش می کند تا ارزش هایی که برای مراجعش مهم هستند را مورد شناسایی قرار دهد و اگر لازم باشد در مورد این ارزش ها در طول درمان با مراجع خود صبحت نماید . به نظر درمانگر ACT ارزش ها عامل اساسی معنا دار نمودن زندگی می باشند و جهت زندگی را تعیین می نمایند و لذا باید مورد توه قرار گیرند.

تشویق مراجع برای تعهد بیشتر برای انجام برخی از فعالیتها

از نظر درمانگر ACT  زندگی کامل و معنا دار زمانی امکان پذیر خواهد بود که شخص ارزش های مناسب بعلاوه ی فعالیتهای منطبق با آن ارزش ها را داشته باشد. به عبارت دیگر درمانگر ACT اعتقاد دارد دارا بودن ارزش ها برای یک زندگی پربار و معنا دار کافی نیست و لازم است که مراجع برای انجام فعالیت هایی که زندگیش را پرمعنا و غنی سازد تعهد بیشتری داشته باشد.

هدایت نمودن ذهن مراجع در جهت انعطاف پذیری ذهنی بیشتر

از نظر درمان ACT حالت انعطاف پذیری ذهنی عبارت است از توانایی برای بودن در لحظه ی حاضر همراه با باز بودن ذهن به تجربیات مختلف می باشد.  یکی از اهداف اساسی درمان ACT کمک به مراجع برای رسیدن به انعطاف پذیری ذهنی است.

از آنجایی که رویکرد ACT نسبت به سایر رویکردهای درمانی مانند رویکرد شناختی- رفتاری (CBT) یا روانکاوی جوان‌تر است، تعداد افرادی که با تمام توان وارد این حوزه درمانی می‌شوند کم است. شاید دیده باشید افرادی که برای شنا به داخل استخر یا دریاچه می روند، قبل از شیرجه زدن در آن، ابتدا انگشتان خود را در آب فرو می کنند، سپس کم کم بقیه اعضای بدن خود را تا جایی که در نهایت در آن شیرجه می زنند.

رویکرد مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT) نیز به همین صورت است، افراد در ابتدا با کمی تردید وارد آن می‌شوند، زیرا هنوز مطمئن نیستند، اما هرچه پیش می‌روند اگر با آن آشنا شوند، خود را در آن غوطه‌ور خواهند کرد.

دلیل اصلی این عدم اطمینان اولیه این است که بر خلاف سایر مدل‌های درمانی، که فرض می‌کنند مراجع باید علائم خود را قبل از شروع زندگی بهتر کاهش دهند، در مدل درمان پذیرش و تعهد (ACT)، زندگی همراه با توجه و همسویی ذهن آگاهانه است.

ACT بر این فرض استوار است که مشکل اصلی اغلب مراجعان اجتناب تجربی است، یعنی اجتناب فرد از افکار، احساسات، حواس و سایر رویدادهایی که در زندگی گه گاه ایجاد می شوند. اجتناب می تواند کاربردهای واقعی خود را داشته باشد، مانند زمانی که فردی از رانندگی در خیابانی با پل شکسته اجتناب می کند یا از دست زدن به اجاق گاز داغ اجتناب می کند. اما در حوزه افکار و احساسات، افرادی که سعی می‌کنند از تجربیات خصوصی دوری کنند، می‌توانند به طور متناقضی آن‌ها را افزایش دهند و به الگوهای اجتناب منجر شوند – که باعث مشکلات بیشتر می‌شود. مثلا شما بابت موضوعی ناراحت هستید ولی غم خود را نادیده می گیرید.

مطالعه بیشتر: کلاس روانشناسی ACT

هدف از درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (اکت) چیست؟

در رویکرد مبتنی بر پذیرش و تعهد، هدف درمان ایجاد انعطاف‌پذیری شناختی از طریق شش فرآیند زیر است که به شش ضلعی اکت معروف است:

بودن در لحظه حال

ارتباط با لحظه حال به معنای حضور روانشناختی است: ارتباط هشیارانه و درگیر شدن با هر آن چه در لحظه در حال اتفاق افتادن است. بودن در زمان حال بسیار سخت است، چون ما عادت کرده ایم که یا به گذشته فکر کنیم یا نگران آینده باشیم. ارتباط با لحظه حال به این معنا است که آگاهی خود را به طور انعطاف پذیری به دنیای فیزیکی اطراف خود یا جهان روانشناختی درونمان یا هر دو وارد کنیم.

در این مرحله، آگاهی روانی فرد در لحظه حال افزایش می یابد و فرد از حالات روحی، جسمی، افکار، احساسات و رفتار خود در لحظه حال آگاه می شود.

وقتی یاد می گیریم با لحظه حال ارتباط برقرار کنیم، یاد می گیریم هر چیزی که در آن لحظه وجود دارد را در آغوش بگیریم و بپذیریم (مانند افکار غمگین یا شاد، تصاویر مضطرب یا خنده دار و غیره) و مشاهده می کنیم که افکار، احساسات و حواس بی پایان می آیند و می روند. جریان دارند و چیزی بیشتر یا کمتر از رویدادهای خصوصی نیستند. با این چشم انداز اتصال به لحظه حال، می توانیم آگاهانه و مطابق با ارزش های انتخابی خود عمل کنیم، حتی زمانی که رویدادهای خصوصی نامطلوب را تجربه می کنیم.

Defusion  هم جوشی زدایی

هم جوشی زدایی به معنای این است که یاد بگیریم از افکار، تخیلات و خاطراتمان جدا شویم یا گامی به عقب برداریم و آن ها را مشاهده کنیم. به جای این که گرفتار این افکار بشویم، اجازه دهیم آن ها بیایند و بروند و مثل ماشین یا ابرهای در حال حرکت آن ها را ببینیم.

فردی را در نظر بگیرید که در مورد آلودگی وسواس دارد یا هذیان های پارانوئیدی دارد. درباره اینکه چگونه چیزی به سادگی بیرون رفتن منجر به مرگ می شود. تفکیک به شما این امکان را می دهد که افکار خود را به عنوان افکار به جای در نظر گرفتن آنها به عنوان حقایق مطلق در مورد جهان ببینید. Diffusion به مراجع اجازه می دهد تا به جای محتوای کلامی ادغام، بر روی ارزش ها و شرایط محیط فعلی خود عمل کنند.

پذیرش

پذیرش به معنای فضا دادن و جایی ایجاد کردن برای احساسات، حس ها و امیال است. ما مبارزه با آن ها را کنار می گذاریم و به آن ها فضایی برای نفس کشیدن می دهیم.

در این راستا به افراد آموزش داده می شود که تلاش برای اجتناب یا کنترل تجارب ذهنی آزاردهنده خود یا بی اثر است یا اثر معکوس دارد و آنها را تشدید می کند و باید سعی کند آنها را به طور کامل بپذیرد.

درمانگر ACT به درمانجو اجازه می دهد تا احساساتی را که به ناچار در زندگی به وجود می آیند داشته باشد و آن احساسات را همانطور که هستند تجربه کند، نه به عنوان چیزی که باید از آن اجتناب کرد. با ترس و سایر رویدادهای نامطلوب روانی مقابله کنید و در مسیر انتخابی خود و در مسیری ارزشمند پیش بروید.

خود به عنوان پس زمینه (آگاهی ناب)

همه ما عادت داریم به خودمان فکر کنیم: بخشی از ما که همیشه فکر می‌کند، افکار، باورها، خاطرات، قضاوت‌ها، تخیلات، برنامه‌ها و غیره را تولید می‌کند. اما اکثر مردم عادت ندارند به خودشان نگاه کنند: طرفی از ما که از هر چیزی که در هر لحظه فکر می‌کنیم، احساس می‌کنیم، می‌بینیم یا انجام می‌دهیم آگاه هستیم.

مطالعه بیشتر: تعهد در روابط عاطفی

به عنوان مثال، در طول زندگی بدن شما تغییر می کند، افکار شما تغییر می کند، احساسات شما تغییر می کند، نقش هایی که دارید تغییر می کند، اما شما که قادر به مشاهده یا تماشای همه این تغییرات هستید، هرگز تغییر نخواهید کرد. انگار تمام عمرت آنجا بودی. رویکرد پذیرش و تعهد (ACT) فرصت‌های عملی را برای تقویت خود به عنوان زمینه یا آن آگاهی ناب ارائه می‌دهد. (امین زاده، 1393)

کتاب دیدار با استاد درون یکی از بهترین کتاب های ذهن آگاهی و آرامش درون که در زمینه رمان نوشته شده است و میتونید با خوندن این کتاب به آرامش درون برسید

خرید کتاب(کلیک)

ارزش ها (بدانید چه چیزی مهم است)

در این مرحله به فرد کمک می شود تا ارزش های شخصی خود را بشناسد و بتواند آنها را به صورت عملیاتی به اهداف رفتاری خاص تبدیل کند.

یک درمانگر ACT معمولاً سؤالاتی مانند “در زندگی خود به دنبال چه چیزی هستید؟” واقعاً چه چیزهایی برای شما مهم است؟ و… می پرسد.

ارزش ها ویژگی های مطلوب برای ادامه فعالیت هستند. داشتن ارزش های روشن گامی اساسی در ایجاد یک زندگی معنادار است. معمولاً در رویکرد ACT به ارزش ها به عنوان مسیرهای انتخابی زندگی اشاره می کنیم. ما معمولاً ارزش‌ها را با قطب‌نما مقایسه می‌کنیم، زیرا آنها به ما جهت می‌دهند و مدام سفر ما را هدایت می‌کنند.

عمل متعهدانه

عمل با تعهد به معنای عمل موثر بر اساس ارزش‌هایمان است. دانستن ارزش‌هایمان بسیار خوب است، اما این باید تنها از طریق اقدام مستمر مطابق با ارزش‌هایی که زندگی را غنی، کامل و معنادار می‌سازد، انجام شود.

به عبارت دیگر، اگر فقط به قطب نما نگاه کنیم، راه زیادی در پیش نخواهیم داشت. سفر ما زمانی آغاز می شود که از دست و پا برای رسیدن به هدف مورد نظر استفاده می کنیم. کنش ارزش محور طیف وسیعی از افکار و احساسات را برمی انگیزد، چه مطلوب و چه نامطلوب.

بنابراین عمل متعهدانه به معنای «انجام آنچه لازم است» است: داشتن زندگی آبرومندانه حتی اگر متضمن درد و رنج باشد.

تمام مداخلات رفتاری سنتی مانند تعیین هدف، قرار گرفتن در معرض، فعال سازی رفتاری و آموزش شغلی را می توان در این بخش از مدل استفاده کرد و هر مهارتی که بتواند زندگی را آسان تر و رضایت بخش تر کند، از مذاکره گرفته تا مدیریت زمان، تشویق می شود. رویکردهای حل مسئله، از خودآرام بخشی تا مقابله با بحران را می توان در این قسمت از نمودار شش وجهی یاد گرفت.

توجه: هر چند ما صحبت از شش ضلعی می کنیم، ولی این 6 قسمت از هم جدا نیستند و به هم پیوسته اند.

مطالعه بیشتر: روانشناسی ازدواج