طرحواره بی اعتمادی

 

کسانی که این طرح واره را دارند انتظار دارند که از طرف دیگران ضربه بخورند، فکر می کنند مردم نقشه هایی دارند که قرار است از آن‌ها سوء استفاده کنند. به خیلی از افراد شک دارند و فکر می‌کنند دیگران همیشه نیت بدی دارند.

اگر می‌خواهید پی ببرید که آیا از این طرحواره رد شده‌اید یا خیر به سوالات زیر توجه کنید و ببینید تا چه حد در مورد شما درست هستند؟

نشانه‌های طرحواره‌ی بی‌اعتمادی

• – احساس می‌کنم دیگران می‌خواهند به من صدمه بزنند یا سوءاستفاده کنند.
• – احساس می‌کنم در جامعه باید در مقابل دیگران از خودم سخت مواظبت کنم.
• – برای پی بردن به صداقت دیگران خیلی باید آن‌ها را امتحان کرد.
• – افرادی که به آن‌ها اعتماد داشتم با من بدرفتاری کرده‌اند.
• – اگر کسی بخواهد به من صدمه بزند، پیش‌دستی می‌کنم و به او صدمه می‌زنم.

توجه داشته باشید که در بعضی مواقع ممکن است همه‌ی افراد نشانه‌های بالا را تاحدی داشته باشند و این باعث نگرانی نیست. آن‌چه طرحواره‌ی بی‌اعتمادی نامیده می‌شود این است که در بیشتر مواقع و به صورت زیادی موارد فوق درست باشند.

ویژگی‌های طرحواره‌ی بی‌اعتمادی

کسانی‌که در این طرحواره قرار بگیرند معمولا گوش‌به‌زنگ خطر و یا ضربه از جانب دیگران هستند. فکر می‌کنند دیگران منظور پنهانی دارند و به همین خاطر نسبت به افراد بی‌اعتماد می‌شوند.

نکته‌ی جالب این‌است که این افراد بعد از مدتی اعتماد به نفس خود را از دست می‌دهند و احساس می‌کنند نمی‌توانند با کسی ارتباط خوبی برقرار کنند.

ریشه‌های طرحواره‌ی بی‌اعتمادی

• ۱- بدرفتاری در زمان کودکی
• ۲- القاب بدی که از طرف دیگران دریافت می‌کردند
• ۳- جنگ و دعواهای زیاد در خانواده
• ۴- بدبینی والدین
• ۵- عدم راز داری یکی از والدین

موارد فوق می‌توانند به ایجاد این طرحواره کمک کنند، ولی در پایان خود شخص هست که تصمیم می‌گیرد انتخاب کند یا خیر.

علایم خطر در روابط عاطفی

هنگامی که در یک رابطه‌ی عاطفی قبل یا بعد از ازدواج هستید نشانه‌های زیر به شما می‌فهماند که در حال نزدیک شدن به بی‌اعتمادی هستید:

• ۱- طرف مقابل بدون دلیل به شما گیر می‌دهد.
• ۲- خود شما بسیار نگران عمل ناجوری از طرف مقابل هستید.
• ۳- دائم به طرف مقابل گیر می‌دهید.
• ۴- از لابه‌لای حرف‌های او به دنبال پیدا کردن یک منظور پنهانی هستید.

نکته‌ی مهم این است که بدبینی با احتیاط فرق می‌کند. در بدبینی شما بی‌دلیل به طرف مقابل شک می‌کنید و فکر می‌کنید قرار است کسی به شما ضربه‌ای بزند، ولی در احتیاط شما جوانب امر را می‌سنجید و اگر مشکلی وجود نداشت دست به اقدام می‌زنید.

رهایی از بدبینی

برای رهایی از بدبینی و شک و به دست‌آوردن دید مثبت و مناسب‌تر برای زندگی گام‌های زیر پیشنهاد می‌شود:

۱- شک خود را بشناسید:

ابتدا آن را گرامی بدارید:

شک آمده است تا به شما در تصمیم‌گیری‌ها کمک کند و اگر بخواهید با آن بجنگید قوی‌تر می‌شود. بگویید که این شک دشمن من نیست و من به آن احترام می‌گذارم.

سپس آن را زیر سوال ببرید:

در چه موقعیت‌هایی این شک به‌وجود می‌آید؟ چه کمکی به من می‌کند؟ این نگرانی‌ها به چه دلیل ایجاد می‌شوند؟

سپس خطاهای فکری خود را بشناسید:

وقتی شک دارید ممکن است همه‌ی افراد را بد ببینید و این یک خطای فکری از نوع تعمیم افراطی است. خطای دیگر فیلتر گذاری است؛ یعنی شما از حوادث و افراد فقط جنبه‌های منفی آن‌ها را نگاه می‌کنید و انتخاب می‌کنید و به سایر جنبه‌ها توجه نمی‌کنید.

نکته‌ی مهم دیگر این است که باید بین شک واقعی و شک غیر منطقی و غیرواقعی فرق ایجاد کنید. شک واقعی دلایل محکمی دارد ولی شک غیر واقعی فقط یک شک است.

۲- اجازه دهید شک برود ولی بدون هیچ اجباری

برای این امر می‌توانید از تکنیک‌های ذهن‌آگاهی استفاده کنید. هر وقت افکار شک برانگیز به شما فشار وارد می‌کنند بدون فرار یا جنگ با آن‌ها فقط به آن‌ها نگاه کنید و مشاهده‌گر آن‌ها باشید. برای لحظاتی بدون قضاوت نگاه کنید. تصور کنید این افکار بر روی یک تخته‌ی سفید می‌نشینند و کم کم محو می‌شوند.

هروقت این تمرینات را انجام دادید به خود جایزه‌ای بدهید، خود را گرامی بدارید.

۳- انتظار نداشته باشید که طرف مقابل هیچ مشکلی نداشته باشد و کامل باشد.

اگر از دست کسی ناراحت هستید با روش‌های مناسب حرف خود را به او بزنید تا شک‌های بی‌مورد ایجاد نشود.

۴- تمرکز خود را بر ارزش‌ها و اهداف خود قرار دهید و از بیهوده وقت تلف کردن بپرهیزید.

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد این طرحواره و سایر طرحواره ها به کتاب : طرحواره‌ها: علم جذب دیگران مراجعه کنید.