بدبینی یا منفی گرایی یک تله ذهنی منفی بوده که امروزه بیشتر افراد درگیر آن هستند و همیشه بد هر چیزی را متصور می شوند و هیچ وقت به اتفاقات خوب و مثبت فکر نمی کنند‌. افرادی که عینک بدبینی را به صورت زده اند زندگی فردی و اجتماعی خود و دیگران را با اختلال روبرو می کنند. افرادی که بیشتر از دیگران به پیرامون خود توجه دارند و با محدودیت های زیادی همه چیز را بررسی می کنند همیشه به یک ارزیابی منفی دست پیدا می کنند. این برای بیشتر افراد محرز است که ممکن است هنگام رویارویی با برخی چالش ها دیدگاهی منفی داشته باشند. اما در طرحواره یا تله بدبینی فرد همیشه این دیدگاه و طرز فکر را دارد و تمرکز او بیشتر روی جنبه های منفی است.

این سبب می شود تا جنبه های مثبت زندگی به حداقل برسد. وقتی بیش از حد روی جنبه های منفی چیزی تمرکز دارید قطعا از نکات مثبت آن دور خواهید شد و این باعث می شود تا توانید در زندگی مسیر درستی را انتخاب کنید. برخی افراد از وقوع اتفاقا بد در زندگی گله دارند که این موضوع برگرفته از همین طرز فکر و دیدگاه است. وقتی بدبینی بیش از حد باشد همیشه اتفاقا منفی جایگزین اتفاقات مثبت در زندگی می شوند. با زدن عینک بدبینی هیچ چیزی برای فرد قشنگ نخواهد بود. با این کار شما جهان بینی بدبینانه خود را تأیید خواهید کرد پس نباید منتظر اتفاقات خوب باشید.

مطالعه بیشتر: شخصیت estp

 افرادی که در این طرحواره گرفنار شده اند مدام استرس اضطراب دارند چون از وقوع هر حادثه منفی ترس دارند. این باعث بلاتکلیفی در افراد شده و احساس امنیت را دد آنها به شدت کاهش داده است. دور شدن از واقعیت هایی که مثبت هستند مهم‌ترین ویژگی منفی این طرحواره است. شما با عینک دودی و مشکی نمی توانید جهان را زیبا ببینید پس بهتر است از تله بدبینی خارج شوید تا شاهد اتفاقات خوب در زندگی باشید و بتوانید جهانی زیباتری را ببینید. تله بدبینی و منفی گرایی یکی از مهم‌ترین تله‌هایی است که بسیاری از افراد را به خودش درگیر می‌کند و قادر است افراد را کوچک‌ترین لذت‌ها و زیبایی‌ها را هم از محروم کند.

ویژگی افراد در طرحواره بدبینی

طرحواره بدبینی هم با بروز یک سری از ویژگی‌های خاص در افراد خودش را نشان داده است و افراد در آن علائم و نشانه هایی را از خود نشان می دهند. ویژگی این افراد عبارت است از: ‌

ترس همیشگی:

این افراد همیشه گرفتار ترس درونی هستند چون منتظر یک اتفاق بد و منفی می باشند. آنها به صورت دائمی با ترس هایی از جمله ترس از تصادف و مسخره شدن و … روبرو هستند که آرامش را از آنهه می گیرد.

مطالعه بیشتر: علت شک به همسر

 بلاتکلیفی:

این بلاتکلیفی در تصمبم گیری افراد به خوبی قابل مشاهده است. آنها همیشه چشم انتظار حوادث بد هستند به همین دلیل نمی دانند کدام تصمیم در لین شرایط بهتر است.

اعتمادبه‌نفس اندک:

بدبینی و منفی نگری باعث شده تا این افراد تمرکز خوبی روی قدرت خود نداشته باشند که دد این شرایط اعتماد به نفس آنها به شدت کاهش پیدا مي کند. وقتی اعتماد به نفس کم می شود قدرت تصمیم گیری هم در افراد کاهش پیدا مي کند.

خوشحالی کم:

ویژگی دیگر افراد در این طرحواره خوشحالی کم است چون همیشع انتظار حوادث تلخ و بد را دارند بنابراین هیچ وقت شاد و خوشحال نمی شوند. ترس و دلهره درونی آنها مانع از ایجاد یک زندگی شاد در آنهه م شود. این سرد بودت در احساسات می تواند ناراحتی اطرافیان را به همراه داشته باشد.

 چک کردن وسواس‌گونه:

آنها وسواس زیادی برای چک کردن هر چیزی به خرج می دهند چون از درستی و بی خطر بودن آن اطمینان ندارند. چک کردن همه چیز به صورت دقیق دیگران را هم آزرده می کند اگر چه برای این افراد به یک عادت تبدیل شده است‌.

دوری از ریسک:

خطر کردن برای این افراد سخت است به همین دلیل اهل ریسک نیستند و مدام استرس خراب شدن و بر باد رفتن چیزی را دارند. این ویژگی به دلیل ترس آن‌ها از شکست و یا بروز اتفاقات بد و انتخاب نادرست رخ می‌دهد.

مطالعه بیشتر: طرحواره بی اعتمادی

ریشه‌های اصلی تله بدبینی

دلایل زیادی در پشت پرده طرحواره بدبینی وجود دارد  و افرادی که در این تله گرفتار می شوند همیشه دلیلی قاطع برای خود دارند. مهم‌ترین ریشه‌های تحولی طرحواره منفی گرایی و بدبینی را می‌توان در موارد زیر جای داد:

 تجربیات تلخ و ناخوشایند در کودکی:

شرایط زندگی و نوع تربیت والدین تاثیر زیادی در آینده کودکان دارد. وقتی کودک از همان اوایل زندگی با تجربیات تلخ و ناراحت کننده بزرگ می شود در واقع این حس احتیاط و محتاطانه بودن در او رشد می کند و مدام فکر می کند که در معرض خطر است و همه چیز برای او ناراحت کننده و تلخ است.

فوت پدر و مادر:

نبود پدر و مادر در زندگی دلیل دیگری بر گرایش افراد به طرحواره بدبینی است‌. آسیب هایی که کودک در این شرایط متحمل شده باعث می شود تا این عینک بدبینی را روی چهره داشته باشد و دیگر منتظر اتفاقات خوب در زندگی نباشد. او بهترین دارایی های خود را از دست داده و به حوادث خوب فکر نمی کند.

 عدم دریافت توجه و محبت کافی:

وقتی توجه و محبت کافی برای فرد نباشد خصوصا از جانب پدر و مادر او در دایره بدبینی قرار می گیرد و در بزرگسالی رفتار مانند پدر و مادر خود خواهد داشت.

  یادآوری دائمی والدین از خطرناک بودن جامعه:

والدین اولین الگوی فرزندان هستند و وقتی آنها مدام جامعه را خطرناک می دانند و این را به فرزند خود هم گوشزد می کنند دد واقع این ترس در او نهادینه می شود و می تواند با زدم عینک بدبینی در بزرگ سالی هم جامعه را محیطی نا امن بداند که هیچ اتفاق خوبی در آن رخ نمی دهد.

دلایل بالا نشان می دهد که خانواده اصلی ترین نقش را در گرایش افراد به تله بدبینی دارد. پس برای درمان باید ابتدا از خانواده ها شروع کرد.

نکات مهم درباره طرحواره منفی گرایی و بدبینی

در تله بدبینی نکات مهمی وجود دارد که شما برای شناخت بهتر این افراد می توانید از آنها کمک بگیرید.

۱٫    اولین و مهم‌ترین نکته این است که‌ این‌ طرحواره فکر و ذهن و نگاه انسان را به بدبینی سوق می دهد و فرد مدام نگران اتفاقات ناگوار و سختی ها خواهد بود. در چنین شرایطی فرد به چیزهای دیگر فکر نخواهد کرد.

۲٫    نکته دیگر این است که جملات و رفتارهای انگیزشی در این افراد تاثیری ندارد. ذهن آنهه به این سادگی به روند طبیعی خود باز نمی گردد. آنها به درمانگری با تجربه نیازها دارند تا ابتدا آنهه را از نظر ذهنی آگاه کنند. در این شرایط بدبینی انهه روز به روز کمتر خواهد شد.

۳٫    مسیر درمان طرحواره منفی گرایی و بدبینی طولانی است و این نکته مهمی است که‌ افراد باید به آن توجه کنند. درمان نیاز به صبر و مداومت دارد. هیچ درمانی یک روزه یا حتی یک هفته‌ای اتفاق نمی‌افتد و می‌بایست خودتان هم نهایت همکاری و همراهی را در مراجعه به درمانگر انجام دهید.

۴٫    نکته آخر اجبار نکردن افراد به درمان است. به طوری که آنها را به زور و اجبار وارد جلسات درمان نکنید. فرد در چنین شرایطی دلسرد شده و بیشتر به طرحواره گرایش پیدا می کند که دد این زمان درمان هم سخت تر خواهد شد. 

مطالعه بیشتر: رهایی از افکار منفی

راهکارهای درمانی طرحواره بدبینی

طرحواره بدبینی اگر چه یک تله ذهنی خطرناک است اما امروزه روش های درمانی خوبی برای آن در نظر گرفته شده است که در زیر به آنها اشاره می کنیم:

 فرد را مجبور به آغاز فرایند درمان نکنید:

ابتدا از فرد بخواهید که مشاوره هایی را انجام دهد. این افراد مقاومت زیادی به درمان نشان می دهند پس بهتر است یک مشاور با تجربه با آنها صحبت کند. اگر اجبار و زور را سر لوحه کار خود قرار دهید ممکن است فرد با شما قطع ارتباط کند.

 سعی کنید جوانب مثبت اتفاقات را هم در نظر داشته باشید:

در این مرحله شما می توانید به درمان خود کمک کنید. به طوری که افکار منفی را از خود دور سازید. جوانب مثبت اتفاقات را برای خود یادداشت کنید و با یادآوری آنها به خود بگویید که پیرامون شما اتفاقات خوب و مثبتی هم در حال وقوع است. اگر چه این تمرین سخت است اما برای شروع کار باید انفافه تفکرات مثبت و منفی خود را یادداشت کنید و پس از بررسی آنها را به واقعیت نزدیک کنید و ببینید در پیرامون شما چه اتفاقی رخ داده و کدام مثبت بوده و کدام منفی.

 بدانید که در هر اتفاقی، حکمتی نهفته است:

هر اتفاقی می‌خواهد به شما درس ارزشمندی را یاد بدهد و هیچ چیز بی حکمت نیست. وقتی از یک رابطه ناسالم جدا می شوید اگر چه در ابتدا نگران هستید و به وابستگی و علاقه فکر می کنید اما حکمت آن این بوده که شما خود را در منجلاب این رابطه گرفتار نکنید و این درس ارزشمندی به شما خواهد داد. پس درواقع روابط اشتباه، به شما دانش و آگاهی بیشتری می‌دهند.

پیامدهای تصمیم‌هایتان را واقع‌بینانه بسنجید:

وقتی تصمیمی را اتخاذ می کنید به خوب و بد آن فکر کنید. عواقب و پیامدهای آن را ارزیابی کنید. برای خود بزرگ نمایی کنید و تصمیم خود را در واقعیت عملی کنید در این شرایط می بینید که تصمیم شما چقدر سومند است و چه پیامدهایی دارد. بنابراین اگر بتوانید تمرین کنید درباره پیامدهای کارهایتان به درستی فکر کنید، می‌توانید این طرحواره‌ها کاهش بدهید.

از طرحواره درمانگران کمک بگیرید:

مشاوره های خوبی که درمانگران ارائه می دهند می تواند به درمان کمک زیادی کند. 

مطالعه بیشتر: راه های ترک عادت های بد