طرحواره محرومیت هیجانی
این مقاله در مورد طرحواره محرومیت هیجانی و نشانه های آن است.
تله محرومیت هیجانی
کسی که طرحواره محرومیت هیجانی دارد در بیشتر مواقع احساس می‌کند دوست داشتنی نیست و یا به آن میزانی که نیاز دارد مورد توجه قرار نگرفته است. طرحواره محرومیت هیجانی اغلب با طرحواره بازداری هیجانی اشتباه گرفته می شود اما این دو متفاوت هستند.
تشریح افراد دارای تله محرومیت هیجانی
جفری یانگ مبدع طرحواره درمانی می گوید این طرحواره از سایر طرحواره ها شایع تر است. افرادی که این طرح واره را دارند، اغلب به خاطر احساس تنهایی، غمگینی و افسردگی برای درمان مراجعه می کنند و معمولاً نمی دانند چرا چنین حالتی دارند. چنین افرادی انتظار ندارند، حتی از سوی نزدیکان، مورد محبت قرار گیرند و درک یا حمایت شوند. آنها احساس می کنند از نظر هیجانی با محرومیت مواجه شده اند و به قدر کافی محبت، صمیمیت و توجه دریافت نکرده اند، همچنین ممکن است احساس کنند هیچ کس نیست آنها را راهنمایی کند. کسی آنها را درک نمی کند و همیشه خود را تنها می دانند.
سه نوع محرومیت هیجانی
افرادی که در تله محرومیت هیجانی هستند سه نوع محرومیت را احساس می کنند:
الف- محرومیت از محبت: احساس می کنند کسی نیست آن ها را دوست داشته باشد.
ب- محرومیت از همدلی: کسی نیست آن ها درک کند. به حرف آن ها توجه کند و با آن ها گفتگو کند.
ج- محرومیت از حمایت: احساس می کنند کسی نیست آن ها را حمایت کند و به آن ها کمک کند.
رفتارهای افراد دارای طرحواره محرمیت هیجانی
شما می توانید برای شناخت بیشتر انواع طرحواره های خود پرسشنامه طرحواره ها را تکمیل کنید.
افرادی که طرحواره محرومیت هیجانی در ذهنشان شکل گرفته است، رفتارهای خاصی انجام می دهند:
– عدم ابراز تمایل به محبت،
- عدم درخواست از افراد مهم زندگی برای رفع نیازهای هیجانی شان
- سؤال کردن از دیگران و کمتر راجع به خود حرف زدن
- انجام رفتارهایی برخلاف احساس زیربنایی
- عدم بیان احساسات و سایر رفتارهایی که منجر به محرومیت آنها شده است.
- عدم دریافت توجه به خاطر عدم ابراز آن
یکی دیگر از تمایلاتی که در افراد دارای طرحواره یا تله محرومیت هیجانی مشاهده می شود، انتخاب همسری است که نمی تواند از نظر هیجانی آنها را ارضاء کند. آنها بیشتر افرادی بی عاطفه، تنها یا نیازمند را برای زندگی مشترک انتخاب می کنند که به احتمال قوی آن هارا از نظر هیجانی با محرومیت مواجه می کنند. در نتیجه هرچه آنها بیشتر کناره گیری می کنند، تنهاتر می شوند. چنین افرادی از روابط صمیمی کناره گیری می کنند، زیرا انتظار روابط صمیمی را ندارند.
افرادی که طرحواره محرومیت هیجانی را به سبک جبران افراطی نشان می دهند بسیار پرتوقع یا لوس می شوند.
چنین افرادی معتقدند به هر طریقی شده باید انتظاراتشان برآورده شود. آنها لوس بار آمده اند و هرگز خود را ملزم نکرده اند از قوانین رفتار پیروی کنند. چنین افرادی ممکن است به خاطر هوش یا استعدادشان مورد توجه و دوست داشتن قرار گرفته اند، نه به خاطر خودشان.
بعضی از این افراد هم خود را همیشه نیازمند دیگران نشان می دهند.
نشانه‌های طرحواره محرومیت هیجانی
موارد زیر نشانه‌های طرحواره محرومیت هیجانی است:
شخص در ذهن خود چنین جملاتی را یا بیان می‌کند یا به آنها باور دارد:
- من به عشق بیشتری در زندگی نیاز دارم
- واقعا کسی من را درک نمی‌کند
- هیچ شخص خاصی در زندگی ندارم که بخواهد نگران من شود
- در زندگی من کسی نیست که به من محبت کند
- بیشتر اوقات از نظر عاطفی تنها بوده‌ام
در صورتی‌که گزینه‌های فوق در بیشتر موارد دربازه‌ی شما صادق هستند باید از طرحواره محرومیت هیجانی عبور کنید.
تله محرومیت هیجانی از کودکی شروع شده است و اگر حل نشود تا آخر عمر همراه شخص باقی می‌ماند.
ویژگی‌های طرحواره محرومیت هیجانی
شخصی که دارای تله محرومیت هیجانی است علاوه بر تمام موارد بالا، ممکن است:
- در ابتدا روابط پرشور دارند و بعد ناامید و سرد می‌شوند
- به سمت افراد سرد کشیده می‌شوند
- به خاطر ترس از وابسته شدن وارد رابطه‌ی صمیمانه نشوند
- از طرف مقابل توقع عاطفی زیاد دارند.
ریشه‌های طرحواره محرومیت هیجانی
- مادر سرد
- عدم وقت گذاشتن کافی مادر
- عدم راهنمایی والدین یا همدلی آنها
- عدم ارتباط صمیمانه‌ی مادر و پدر با کودک
- تولد فرزندان دیگر
- مشغولیت زیاد پدر و مادر
وجود چنین عواملی باعث می‌شود که کودک کم کم احساس کند کسی نیست که به او محبت کند، با او مهربانی کند و به درددل او گوش کند. در این صورت ممکن است یا بسیار در خود فرو رود و با کسی ارتباط برقرار نکند یا در جستجوی محبت دیگران هر کاری انجام دهد.
کتاب طرحواره های شخصیتی
علائم خطر در روابط عاطفی
اگر در روابط عاطفی مخصوصا قبل از ازدواج موارد زیر را به صورت مکرر مشاهده می‌کنید حتما باید از تله محرومیت هیجانی بیرون بیایید:
- طرف مقابل چندان به حرف‌های شما توجه نمی‌کند و با این حال شما همچنان به دنبال او هستید
- وقت کمی برای شما قرار می‌دهد
- هرگاه به او نیاز دارید در کنارتان نیست یا با بهانه‌ای از شما دور می‌شود
- به کرات می‌گویید که او درکم نمی‌کند
- بیشتر ازاین‌که او به دنبال شما باشد شما به دنبال او هستید.
- نمی‌توانید نیازهای منطقی‌تان را به او بگویید.
اگر در رابطه‌ای قرار دارید که چنین نشانه‌هایی وجود دارد حتما باید یک بازبینی اساسی در رابطه‌ی خود ایجاد کنید یا به یک روانشناس خوب مراجعه نمایید.
چنین افرادی باید در روابط عاطفی خود اصول روانشناسی زنان و مردان را یاد بگیرند. مقاله زیر کمک فراوانی می کند:
درمان طرحواره محرومیت هیجانی
مانند سایر طرحواره‌ها برای درمان تله محرومیت هیجانی نیز نیاز است باورها و رفتارهایتان عوض شود و کودک درون خود را شفا دهید.
الف- رهایی از باورهای تخریب‌گر
این سه باور را بشناسید و برای عبور از آنها تلاش کنید:
- من دوست داشتنی نیستم
- من بی‌ارزش هستم
- من توانایی خاصی ندارم
چنین باورهایی باعث می‌شود کودک درون شما احساس تنهایی و ناامیدی کند و برای رهایی از این درد درونی روی به هر کسی می‌آورد.
این امر ما را به این رهنمون می‌سازد که بگوییم نیاز است کودک آسیب پذیر درونی خود را شفا دهیم:
- با خود مهربان‌تر باشیم
- فکر نکنیم بدون طرف مقابل از بین می‌رویم
- این باور را در خود تقویت کنیم که توقع زیاد داشتن از دیگران باعث می‌شود آنها را از دست بدهیم
- دوستان جدیدی پیدا کنیم و از اول بگوییم من به هیچ کس وابسته نیستم
- خود را از دیگران کمتر در نظر نگیریم
- گاهی خود را در آغوش بگیریم و خود را نوازش کنیم
- تکنیک‌های رفتار با جنس مخالف را یاد بگیریم
- به طور عمیق‌تری به شفای کودک درون بپردازیم.
در این زمینه مقاله زیر را بخوانید:
برای شفای کودک درون به کتاب طرحواره ها نوشته فرزاد میراحمدی مراجعه نمایید.
برای شناخت سایر طرحواره ها به لینک زیر مراجعه نمایید:
دیدگاهتان را بنویسید