علت و درمان خجالتی بودن

علت و درمان خجالتی بودن

خجالت چیست؟

خجالت رفتاری است که می تواند باعث اختلال در زندگی روزمره افراد شود .  افرادی که خجالتی هستند انقد درگیر خجالتشان می شوند که از اجتماع دوری می کنند و تیپ شخصیتی اجتنابی به خودشان می گیرند  .  این افراد در جمع های که آشنایی با افراد ندارند به سختی می روند  به سختی کسی را برای دوستی انتخاب می کنند و معمولا مشکل جراتمندی دارند.

بعضی از افراد زمانی که به دیگران نزدیک می شوند ، مدام احساس دلهره و عجیب بودن پیدا می‌­کنند. به این احساس خجالت یا شرم زدگی گفته می­‌شود.

مطالعه بیشتر: تفاوت درونگرایی با خجالت

خجالت یک نوع  واکنش به ترس است . برای خجالت دلایل زیست محیطی وجود دارد اما این حالت به شدت تحت تاثیر  تربیت والدین و تجربه های زندگی قرار دارد.

خجالتی بودن با نداشتن اعتماد به نفس چه ارتباط دارد؟

خجالتی بودن و نداشتن اعتماد به نفس نقش مهمی در داشتن شخصیت اجتنابی دارند .

اعتماد به نفس در دوران کودکی شکل می گیرد و دو دلیل دارد :1 ژنتیکی2.یادگیری
گاهی اوقات کودکان با خوی محتاط متولد می شوند که این جزء ژنتیکی محسوب می شود و به اصطلاح مزاج نامیده می شود که از کودکی در فرد وجود دارد. مثلا کودکی خجالتی است و مدام پشت مادرش قایم می شود و دیرآشناست، اما اینکه بچه ای مزاج به اصطلاح دیرآشنا دارد و دلیل کافی برای ایجاد اختلال اجتنابی نیست.
خیلی اوقات با تشویق و اعتماد به نفس دادن می توان به تجربه موقعیت های جدید در کودک کمک کرد. اگر در این سن کودک را تشویق کنیم باعث می شود مزاج شرم را اگر هم دارد با اعتماد به نفس زیاد کمرنگ کند.

علت خجالت و شرمزدگی چیست؟

بعضی از افراد، به خاطر داشتن فکر های منفی درباره ی خودشان ،عزت نفس پایین و ترس از قضاوت و طرد شدن،  خجالتی هستند .

افراد خجالتی اغلب درگیر مقایسه­‌های اجتماعی غیرواقعی می­‌شوند و زمانی که افراد اجتماعی و پرجنب و جوش را می بینند حسرت می خورند. این افراد همیشه فکر می کنند که  دیگران آنها را قضاوت می کنند، به همین علت  فرصت­‌های جدید اجتماعی را رها می­‌کنند و  این مساله ، مانع تقویت مهارت‌­های اجتماعی آن‌ها می‌شود .

عوامل خجالتی بودن به شرح زیر می باشد:

• مقایسه از جانب خانواده
• داشتن عیب های جسمانی در کودکی
• آشفتگی های خانوادگی در کودکی
• داشتن تفکرات منفی در مورد خود
• ترس های حل نشده از گذشته

یکی از بهترین کتاب هایی میتونه در زمینه های نفوذ کلامی و هوش کلامی کمکت کنه همین کتابه میتونی با این کتاب چجوری با همسر فرزند دوست و رییس چطور صحبت کنی. پس اگر میخوای صحبت ها و جمله هات تاثیر گذار باشه میتونی از این کلاس استفاده کنی.

خرید کتاب(کلیک)

با بچه های خجالتی چگونه رفتار کنیم؟

علاوه بر روش های درمانی برای خجالتی بودن کودکان، رفتار هایی است که پدر و مادر با انجام دادن آنها می توانند این حس را در فرزندانشان کم رنگ کنند . در واقع پدر و مادرها بیش از چیزی که فکر می‌کنند در زندگی فرزندشان تاثیرگذارند.  اگر به متن زیر توجه کنید و به آنها عمل کنید می توانید تا حد زیادی  احساس خجالتی بودن بچه  خود را کم کنید .

مطالعه بیشتر: تست هوش وکسلر

1. مراقب باشید فرزندتان را “خجالتی” خطاب نکنید و اجازه ندهید دیگران هم روی فرزندتان برچسب خجالتی بزنند. بچه‌ها (و حتی بزرگسالان) بر اساس برچسب‌هایی که دیگران به آنها می‌زنند رفتار می‌کنند .
2. از کودکی که خجالتی است انتقاد نکنید یا به خاطر خجالتی بودن کودک را مسخره‌ نکنید. حمایت‌گر باشید ؛ سعی کنید کودکتان را درک کنید. به هیچ عنوان او را به خاطر خجالتی بودنش تهدید نکنید . اگر این رفتار ها را نشان دهید کودک  روی این موضوع حساس می شود و جبهه می گیرد و استرس  بیشتری می گیرد .
3. از کودکتان بپرسید که دلیل خجالتش چیست ؟ از چه چیزی می‌ترسد؟
4. به فرزندانتان بگویید که شما هم زمانی این احساس را تجربه کرده اید و از نحوه ی غلبه بر او صحبت کنید  . از آنجایی که بچه‌ها شما را الگوی خود می‌دانند، حس بهتری در مورد خودشان پیدا می‌کنند و سطح اضطرابشان کمتر می شود.
5. خودتان فردی اجتماعی باشید تا کودک شما را لگوی خودش قرار دهد و رفتار اجتماعی همراه با اعتماد به نفس را از شما یاد بگیرد. اگر خود والدین به نوعی خجالتی و در روابط اجتماعی ضعیف هستند نباید توقع داشته باشند که فرزندشان خجالتی نباشد، زیرا که الگوی کودک، والدین هستند.
6. زمانی  که در یک محیط غریبه رفتاری بدون خجالت از خودش بروز داد اورا تشویق کنید . حتی پیشرفت‌های کوچک را هم مورد تشویق قرار دهید . مثلا اگر به غریبه‌ای سلام کرد، او را تشویقش کنید.
7. با کودکتان یکسری رفتار هایی را تمرین کنید دقت کنید اول اید قدم های کوچک بردارید . برای بعضی بچه‌ها سلام کردن هم ممکن است کار سختی باشد.
8. اگر کسی فرزندتان را مورد تمسخر قرار داد از او حمایت کنید و به نشان دهید که ناراحتی او برای شما مهم است  در حد درکش توضیح دهید که چنین کاری نشان‌دهنده نقطه‌ضعف دیگری است نه او.
9. اگر در جمعی از فرزندتان سوالی پرسیده شد به جای او جواب ندهید اجازه دهید خودش پاسخ سوال را بیان کند .
10. اگر رفتار خوب و مثبتی از خود نشان داد او را تحسین کنید  .
11. در کارهای ساده از او کمک بگیرید و نتیجه ی کارش هر چیزی که بود چه درست و چه غلط از او قدردانی کنید .
12. کودکتان را همانگونه که هست بپذیرید توقع بیش از حد از او نداشته باشید  اینگونه اعتماد به نفسش را تقویت می کنید .
13. او را بیش اندازه حمایت و کنترل نکنید . باید متوجه مرز بی‌توجهی با کنترل‌کنندگی باشید.
14. اجازه بدید کار هایش را خودش انجام بدهد و تا زمانی که به مرز منصرف شدن نرسیده است دخالت نکنید .
15. کودکان را با باهمسالانش مقایسه نکنید و حدامکان از برانگیخته شدن حس مسابقه در کودک بپرهیزید.
16. در بازی‌هایی که با هم انجام می دهید گاهی اوقات ببازید و نشان بدهید که شکست آخرخط نیست
17. هرازگاهی به عمد اشتباه کنید و به فرزندتان نشان دهید که شما هم ممکن است دچار اشتباه شوید اما مسئولیت اشتباه خودتان را قبول می کنید .

مطالعه بیشتر: درمان خجالتی بودن کودکان و نوجوانان

 خجالت در بزرگسالان

اگر احساس خجالت تا بزرگسالی در وجود کسی باقی بماند می تواند زمینه ساز مشکلات بزرگتری بشود .

این شرایط زمانی به وجود می آید ولی فرد این احساس خود را جدی نمی گیرد و به دنبال درمان نمی رود .  مسائل بسیار زیادی مانند چاقی، عدم موفقیت تحصیلی، شرایط محیطی، اعتیاد به مواد مخدر، افسردگی و غیره می‌تواند زمینه‌ ای باشد برای ماندگاری احساس خجالت در بزرگسالان . احساس خجالت در بزرگسالان عواقبی از جمله موارد زیر را به‌دنبال دارد:

• از دست دادن روابط اجتماعی
• انزاوی اجتماعی
• اختلال اضطراب فراگیر
• اختلال اضطراب اجتماعی
• افسردگی حاد.

بعضی مواقع فرد به حدی  اعتماد به نفسش پایین است که اقدام به خودکشی میکند . بنابراین خجالت و افسردگی ناشی از آن در بزرگسالان را باید بسیار جدی گرفت. بهتر است بدانید درمان افسردگی در بزرگسالان خیلی  سخت‌تر از کودکان است، زیرا پیدا کردن ریشه بروز این رفتار سخت‌تر خواهد بود.افراد دچار مشکل خجالت در بزرگسالی در مراجعه به روانشناس نسبت به حرف زدن مقاومت می‌کنند و با روانشناس همراهی نمی‌کنند. این مسئله درمان را سخت  تر می‌کند.

راه کار های درمان خجالت

خجالتتان را به زبان نیاورید؛

نیازی نیست که در مورد خجالتتان به همه توضیح دهید، کسانی که شما را می شناسند کاملا از آن آگاه اند ، و بقیه ی افراد هم شاید اصلا متوجه این موضوع نشوند ، احتمالا فکرش را هم نمیکنند.

با ملایمت رفتار کنید:

اگر دیگران  مدام در مورد خجالت شما صحبت می کنند و آن را به رختان می کشند ، لحن عادی خود را حفظ کنید. اگر این بخشی از یک بحث می شود، از آن استقبال کنید.

وقتی تغییر رنگ می دهید:

اگر زمانی که در جمعی  معذب هستید  گونه هایتانسرخ می شود ، این موضوع را با خجالت کشیدنتان یکی نکنید . در ذهن خودتان تکرار کنید که این اتفاق عادی است و ربطی به خجالت ندارد .

اجتناب از برچسب:

به هیچ عنوان به خودتان برچسب خجالتی بودن نزنید . اجازه ندهید که دیگران شما را با این لقب بشناسند.

نقاط قوت خود را بشناسید:

یک لیست تهیه کنید و تمام نقاط مثبت و قوت خود را در ا
آن بنویسید .در این کار از دوستان و اطرافیانتان کمک بگیرید  و هنگامی که احساس ناامنی می کنید آن را مرور کنید. اجازه دهید به شما یادآوری کنند چقدر باید خود را دوست بدارید.

 به تدریج خود را در معرض دید قرار دهید

شما باید به خودتان بفهمانید که خجالت از درون انسان ناشی می شود . خوب است اهدافی را برای حرکت به سمت “پذیرش خود” تعیین کنید. به طور  مثال ، موقعیتی را برای خودتان به وجود بیاورید که باعث خجالت شما شود و شما از آن فرار میکنید .

برای بار اول کاری را انجام دهید ترس را در شما ایجاد کند و سپس به مرور سختی موقعیت را زیاد کنید .

با خود با دلسوزی رفتار کنید

شما باید یاد بگیرید که دوست خودتان باشید و از خودتان انتقادهای سازنده بکنید .

کسی میتواند دوست خودش باشد که به دیگرانبی اعتماد نباشد ؛ در مورد دیگران قضاوت نکند ، و خودش و دیگران ارزش قائل شود و قت خودش را صرف عیب جویی از دیگران نکند .

شما باید بتوانید که با خودتان با مهربانی رفتار کنید

این توصیه را حتما انجام دهید . آن زمان می فهمید که که چقدر تاثیر گذار است .

مطالعه بیشتر: خجالتی بودن در دوران نامزدی

گذشته را مرور کنید

به گذشته برگردید ، بیاد بیاورید که مهم ترین افراد در دوران کودکی شما چه کسانی بوده اند ؟ رفتار آنها با شما چگونه بوده اند ؟چرا با شما این رفتار ها را داشتند ؟چه رفتاری در شما را دوست نداشتند ؟ شما را به خاطر چه کارهایی محکوم می کردند ؟فکر می کنید چرا این کار را می کردند ؟

زمانی که به گذشته برمی گردید می توانید چهره ی ترسان و کم روی خودتان را ببینید .مطمپننا متوجه می شوید که مشکل شما نبودید بلکه رفتار های دیگران بوده است .

 دارو درمانی برای خجالتی بودن

یک روش دیگری هم وجود دارد برای اینکه بتوانید خجالتی بودن خود را درمان کنید . در این روش متخصص روانشناس یا روانپزشک اگر تشخیص دهد مشکل شما به‌شکلی است که حتما باید از دارو برای درمانش استفاده کرد، یک‌سری قرص برای‌تان تجویز می شود .

در اولین حالت ممکن پزشک یک دارویی را تجویز می کند که باعث مهار شدن بازجذب سروتونین در بدن‌تان می‌شود.

. در این مرحله داروهایی مثل پاروکستین، سرترالین، ونلافاکسین و نوراپی نفرین احتمالا برای‌تان تجویز شود.

البته تمامی این داروها ه علت شیمیایی بودن عوارضی را هم دارد به همین علت \زشکان در اوایل درمان دوز پایینی از دارو را برای شما تجویز می کند .و بعد اگر صلاح دیدند و نیاز بود درصد آن را بالا می برند .

نکته دیگری هم که باید در مورد داروهای درمان ضد خجالت بدانید ،  استفاده از این دارو ها برای یک بار فایده ای ندارد و مشکل شما حل نمی شود و حتما از راهکار های دیگر در کنار دارو درمانی باید استفاده کنید تا به نتیجه برسید.

مطالعه بیشتر: درمان خجالت در محیط کار