راه های درمان طرحواره وابستگی

راه های درمان طرحواره وابستگی

راهکارهای درمان طرحواره وابستگی

طرحواره وابستگی یک موضوع مهم و پیچیده است که نیازمند رویکردهای گسترده‌ای برای درمان آن است. اینجا چند راهکار کلی برای درمان طرحواره وابستگی آورده‌ام:

1. مشاوره روان‌شناختی: مشاوره با یک روان‌شناس یا متخصص اعتیاد می‌تواند به شناخت بهتر علت‌ها و علایم طرحواره وابستگی کمک کند و راه‌حل‌های مناسب‌تری ارائه دهد.
2. پشتیبانی گروهی: شرکت در گروه‌های پشتیبانی مانند گروه‌های متاثران اعتیاد می‌تواند افراد را در اشتراک تجربیات و یادگیری مهارت‌های مدیریت اعتیادی حمایت کند.
3. مداخلات روان‌شناختی رفتاری (CBT): این روش به شناخت الگوهای ناکارآمد تفکر و رفتار و تغییر آن‌ها برای بهبود موفقیت در درمان وابستگی کمک می‌کند.
4. مصرف داروهای متعارف: در برخی موارد، مصرف داروهای مخصوص به کاهش اعتیاد مورد استفاده قرار می‌گیرد که توسط پزشک تجویز می‌شود.
5. پشتیبانی اجتماعی: حمایت خانواده، دوستان و جامعه در مسیر بهبود طرحواره وابستگی اهمیت زیادی دارد و می‌تواند به عنوان یک عامل موثر در ایجاد تغییرات مثبت عمل کند.
6. تغییر محیط و شرایط زندگی: ایجاد محیطی که امکان انجام فعالیت‌های سالم و پشتیبانی از تغییرات مثبت را فراهم کند، می‌تواند درمان را تسریع کند.
7. مدیریت استرس و اضطراب: آموزش مهارت‌های مدیریت استرس و اضطراب می‌تواند از افراد در مواجهه با عوامل موجب برگشت به وابستگی کمک کند.

همواره بهتر است برای شروع بهترین راهکارها را با یک متخصص مشاوره کنید و برنامه‌ای شخصی‌سازی شده برای درمان خود انتخاب کنید.

منظور از طرحواره وابستگی چیست؟

طرحواره وابستگی یک الگوی رفتاری و فکری است که در ذهن فرد شکل می‌گیرد و باعث می‌شود او به طرز وابسته‌ای به دیگران، مواد مخدر یا وسایل دیگری شود. این الگوی رفتاری و انتظارات ناخودآگاه است که ممکن است از تجربیات گذشته و روابط اولیه فرد نشأت بگیرد. افرادی که الگوی طرحواره وابستگی را تجربه می‌کنند، ممکن است به طور ناخودآگاه از دیگران برای احساس اعتماد، تأیید، و حتی برای تصمیم‌گیری‌های روزمره‌شان وابسته شوند.

این الگو معمولاً با ناامنی در روابط شخصی، ترس از تنهایی، افزایش وابستگی عاطفی و اعتماد به نفس پایین همراه است.   راه های درمان طرحواره وابستگی مبتنی بر روان‌شناسی می‌توانند افراد را در شناخت و تغییر این الگوی رفتاری وابسته به کمک مشاوره و تمرین‌های روان‌شناسی کمک کنند.

برخی از رایج ترین نشانه ها و ویژگی های طرحواره وابستگی در افراد

Schema of Dependency یا طرحواره وابستگی در واقع یک الگوی رفتاری و فکری است که معمولاً در روان‌شناسی و روان‌درمانی بررسی می‌شود. این الگوی طرحواره‌ای بر اساس اعتقادات و انتظاراتی شکل می‌گیرد که فرد به طور ناخودآگاه به آنها عمل می‌کند. ویژگی‌های معمولی که ممکن است در طرحواره وابستگی یا Dependency Schema مشاهده شود، عبارتند از:

1. وابستگی ناپذیری: این الگوی طرحواره‌ای باعث می‌شود فرد به طور مداوم به دیگران وابسته باشد و احساس کند که نمی‌تواند بدون حمایت و راهنمایی دیگران به خوبی زندگی کند.

2. ترس از ترک شدن و تنهایی: فرد مبتلا به این الگو احساس ترس و ناامنی زیادی در مورد ترک شدن و تنهایی دارد و برای جلوگیری از این وضعیت، سعی می‌کند به هر قیمتی وابستگی خود را حفظ کند.

3. کمبود اعتماد به نفس: افراد با طرحواره وابستگی معمولاً اعتماد به نفس کمی دارند و احساس می‌کنند که بدون کمک و حمایت دیگران نمی‌توانند موفق باشند.

4. فعالیت‌های متکرر برای جلب توجه و تأیید: این افراد ممکن است به طور مداوم فعالیت‌هایی انجام دهند تا توجه و تأیید دیگران را جلب کنند و از این طریق احساس خودمختاری کنند.

5. افزایش استرس در مواقع ترکیب‌شدن از دیگران: وقتی که فرد با این الگو از دیگران ترک می‌شود یا احساس می‌کند که تنهاست، استرس و اضطراب او به طرز چشمگیری افزایش می‌یابد.

ریشه‌های طرحواره وابستگی

ریشه‌های طرحواره وابستگی ممکن است به عوامل گوناگونی برگردد که در زیر به برخی از این عوامل اشاره می‌کنم:

1. تجربیات کودکی: تجربیات ناامن یا ناکامی‌های ارتباطی در دوران کودکی می‌توانند به ریشه‌های طرحواره وابستگی منجر شوند. این شامل نبود حمایت و عنایت مناسب از سوی والدین، تجربه ترک شدن یا جدایی از افراد نزدیک، سوء استفاده جسمی یا روحی و اختلال در ارتباط با والدین می‌شود.

2.فشارها و استرس‌ها: فشارهای روزمره زندگی مانند مشکلات مالی، فشارهای تحصیلی یا شغلی، مشکلات خانوادگی، روابط نامناسب و… نیز می‌توانند ریشه‌های طرحواره وابستگی باشند. افراد ممکن است به دنبال راه‌حل‌های سریع و فراری برای کاهش استرس و فشارها باشند که مواد مخدر و الکل نیز از این راه‌حل‌ها می‌توانند باشند.

3. محیط فرهنگی و اجتماعی: فرهنگ و اجتماع محیط زندگی نیز تأثیر زیادی بر ایجاد طرحواره وابستگی دارد. محیط‌هایی که مصرف مواد مخدر را ترویج می‌کنند یا اعتیاد به مواد را عادی می‌دانند، می‌توانند این الگو را در افراد تقویت کنند.

4. عدم مهارت‌های مدیریت احساسات: افرادی که مهارت‌های مدیریت احساسات خود را به خوبی ندارند ممکن است به مواد مخدر برای کنترل احساسات منفی یا افزایش احساس خوب روی بیاورند. این می‌تواند نقشی مهم در بروز طرحواره وابستگی ایفا کند.

مطالعه بیشتر: تست وابستگی

تله وابستگی عاطفی چیست؟

اصطلاح “تله وابستگی عاطفی” به وضعیتی اشاره دارد که فرد به طرز ناخودآگاه به شخصی یا یک شرایط خاص وابسته می‌شود و این وابستگی به شکلی نامتوازن و غیرسالم است. در واقع، تله وابستگی عاطفی شامل الگوهای رفتاری و انتظارات ناخودآگاهی است که فرد در مواجهه با افراد خاص یا موقعیت‌های خاص ایجاد می‌کند که می‌تواند مشکلاتی مانند محدودیت‌ها در روابط، اعتماد به نفس پایین، و ناراحتی‌های عاطفی ایجاد کند.

علایم و ویژگی‌های تله وابستگی عاطفی شامل موارد زیر می‌شود:

1. وابستگی زیاد به نظرات و تأیید دیگران: فرد تمایل دارد که ارزش و تأیید خود را بیشتر از طریق نظرات و تأیید دیگران تعیین کند و به شدت وابسته به تأیید و تشویق دیگران است.

2. ترس از رد شدن و تنهایی: فرد از تنهایی و ترک شدن می‌ترسد و به هر وسیله‌ای سعی می‌کند تا از ترک شدن توسط دیگران جلوگیری کند.

3. محدودیت در تصمیم‌گیری‌ها: فرد ممکن است تردید و اضطراب شدیدی در تصمیم‌گیری‌هایش داشته باشد و بیشتر از حد لازم به نظرات دیگران وابسته شود.

4. ناراحتی‌های عاطفی مکرر: فرد ممکن است به دلیل نقصان در تأیید و تشویق دیگران، با ناراحتی‌های عاطفی مکرر مواجه شود که می‌تواند از ناراحتی‌های مرتبط با انتظارات بی‌پایان دیگران باشد.

5. محدودیت در روابط بر اساس وابستگی: این الگوی رفتاری می‌تواند باعث محدودیت در روابط فردی شود و از روابط سالم و متعادل با دیگران بازدارد.

طرحواره ها به شدت مهم هستند و برای شناخت و درمان آنها باید حتما این کتاب را کامل به همراه تمارین مطالعه کنید

خرید کتاب(کلیک)

شیمی طرحواره وابستگی

برای درمان طرحواره وابستگی، یک پروتکل درمانی جامع و چند مرحله‌ای می‌تواند شامل مراحل زیر باشد:

1. ارزیابی و تشخیص: در این مرحله، اهمیت بخش‌های مختلف زندگی فرد مورد بررسی قرار می‌گیرد. این شامل تاریخچه طرحواره وابستگی، شرایط روانی و اجتماعی فعلی، الگوهای رفتاری مخرب و اثرات منفی آنها بر زندگی روزمره می‌شود.

2. تعیین اهداف درمانی: با همکاری بین مشاور و فرد، اهداف درمانی خاص و مرتبط با طرحواره وابستگی مشخص می‌شود. این اهداف می‌توانند شامل کاهش وابستگی، افزایش مهارت‌های مدیریت احساسات، بهبود اعتماد به نفس و بهبود روابط اجتماعی باشند.

3. مداخله مشاوره‌ای: این مرحله شامل جلسات مشاوره فردی یا گروهی است که هدف آن تقویت مهارت‌های مدیریت احساسات، شناسایی الگوهای رفتاری ناکارآمد و تغییر آنها، بهبود ارتباطات و افزایش اعتماد به نفس است.

4. استفاده از تکنیک‌های روان‌درمانی: از تکنیک‌هایی مانند روان‌درمانی رفتاری شناختی (CBT)، مداخله مبتنی بر آگاهی (Mindfulness)، روان‌درمانی گروهی و خانواده و … برای تغییر الگوهای رفتاری و فکری استفاده می‌شود.

5.پشتیبانی و پیگیری: پس از اتمام درمان، مراقبت پشتیبانی و پیگیری مداوم از جانب مشاور ادامه می‌یابد. این اقدامات شامل نظارت بر تغییرات، مداومت در استفاده از مهارت‌های آموخته شده و حفظ پیشرفت‌های به‌دست‌آمده است.