تفکر انتقادی چیست؟

تفکر انتقادی در واقع همان تفکر نقادانه است که به شما این امکان را می دهد تا پیرامون خود را به صورت جزئی ارزیابی و حقایق و اطلاعات آن را درک کنید. با این مهارت شما حقایق را به خوبی سازماندهی می کنید تا به مشکلی برخورد نکنید که در این صورت می توانید راه حل خوبی هم برای آن پیدا کنید. این تفکر واضح و منطقی دارای فواید و کاربردهای زیادی است و استفاده از آن هم قدمتی پیشینه دارد. افرادی که این‌ مهارت را دارند اصولا در بحث و تفکر برای حل مشکلات و توانایی تشخیص اخبار جعلی کاملا توانمند عمل می کنند.

این تفکر کاملا مستقل بوده و جنبه شخصی دارد و توانایی استدلال کردن را به شما می دهد تا هر ایده ای را به راحتی قبول نکنید وقتی از آن اطمینان کامل ندارید. با تفکر انتقادی قوه تفکر شما تقویت شده و می توانید اخبار و اطلاعات درست و حقیقی را به راحتی تشخیص دهید. متفکران منتقد قبل از پذیرفتن حقایق ابتدا آن را زیر سوال می برند تا از صحت و سقم آن اطمینان حاصل کنند و چیزی که دور از واقعیت باشد را به هیچ وجه قبول ندارند. نگاه و فکر منتقدانه این امکان را به افراد می دهد تا شناخت بهتری از پیرامون خود داشته باشند.

افرادی که دنبال حقیقت هستند همیشه تفکری منتقدانه دارند. افرادی که در این تفکر مهارت دارند می توانند پیوند بین ایده ها را بهتر درک کنند. در واقع بهتر می تواند استدلال ها را بشناسد و آنها را ارزیابی کند. این افراد ناسازگاری های را شناسایی می کنند و راه مقابله با آن را پیدا می کنند. با تفکر اعتقادی شما می توانید راه حل های خوبی پیدا کنید. این تفکر در یک موقعیت خاص و زمان خاص اتفاق می افتد. این تفکر به مرور زمان یاد گرفته می شود و مثل دانش های دیگر نیست که شما به یکباره آن را فرا بگیرید.

• مطالعه بیشتر: دلایل خیانت مردان

مراحل شروع تفکر انتقادی

تفکر انتقادی موثر طبق مراحل زیر در فرد شروع می گردد:

دانش

با دانش کافی شما دید بهتری برای رویارویی با مشکلات دارید. در واقع در این مرحله مشکلی که شما قصد حل کردن آن را دارید مشخص می شود. برای اینکه مسئله را به صورت عمقی درک کنید باید ابتدا سوالاتی را مطرح کنید. ۲ سوال مهمی که در این مرحله مطرح می شوند عبارتند از: مشکل چیست؟ چرا ما باید آن را حل کنیم؟

درک مسئله

دومین مرحله برای رسیدن به تفکر انتقادی است. پس از شناسایی مشکل شما باید حقایق مربوط به آن را درک کنید تا بتوانید با اسناد و مدارکی حقیقی مشکل را برطرف سازید. تحقیقاتی که شما در این باره انجام می دهید داده هایی را در اختیار شما قرار می دهد. با توجه به مشکل نوع داده‌های موجود و مهلت زمانی مقرر انتخاب می‌شوند و جمع‌آوری می‌گردند.

کاربرد

در مرحله سوم نوبت به تکمیل مراحل قبلی می رسد. با اطلاعاتی که شما از مراحل قبل بدست آورده اید درک شما از حقیقت کامل شده و می توانید سریع تر و بهتر راه حل مناسب را پیدا کنید. درک شما از واقعیت بیشتر می شود و به کمک نقشه های ذهنی تجزیه و تحلیل را انجام می دهید.

تجزیه‌و‌تحلیل

بعد از اینکه اطلاعات و داده ها جمع آوری شد ارتباطی میان آنها و مشکل اصلی ایجاد می گردد و وضعیت نهایی مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد. در این مرحله شما نقاط قوت، نقاط ضعف و چالش‌های پیش ‌رو را هنگام حل مشکل شناسایی می کنید. دلایل اصلی اولویتی برای حل مشکل قرار می گیرند.

تلفیق

در این مرحله شما درمورد چگونگی حل مسئله و اقدامات اولیه برای انجام آن تصمیم می گیرید که این کار به کمک تجزیه و تحلیل اطلاعات بدست آمده صورت می گیرد. اگر راه حل های فراوانی برای حل مشکل دارید باید مورد ارزیابی و بررسی قرار بگیرند و راه حل های آسان اولویت بندی شوند. تلفیق این مراحل با یکدیگر می تواند در حل سریع مسئله کمک زیادی کند.

اقدام

به عنوان آخرین مرحله برای حل مشکل استفاده می شود. تفکر انتقادی باید به نتایج و مراحل عملی منتهی شود. یک برنامه عملیاتی طراحی می شود تا مطمئن شوید راه حل طبق برنامه اجرا می شود.

معرفی انواع مهارت های تفکر انتقادی

مهارت های تفکر انتقادی کاملا متنوع هستند و افراد با یادگیری آنها می توانند به حل هر چه سریع تر مسئله کمک زیادی کنند. این مهارت های ارزشمند عبارتند از:

مشاهده کردن

که نقطه شروع تفکر منتقدانه است. افراد ریزبین که به درستی پیرامون خود را مشاهده می کنند بهتر می توانند راه حلی برای مشکلات خود پیدا کنند. مشاهده کردن آن هم به صورت عمقی از مهارت های تفکر منتقدانه به شمار می رود که به کمک آن می توان قبل از بروز مشکل آن را پیش بینی کرد.

تجزیه و تحلیل کردن

مهارت دیگری است که در تفکر انتقادی افراد به آن دست پیدا می کنند. آنها قدرت تجزیه و تحلیل را پیدا می کنند و با دانستن واقعیت و دستیابی به داده های مربوط به مشکل می توانند بهترین و سریع تر آن را مرتفع کنند.

استنتاج کردن

در واقع به معنی نتیجه گیری است که شما این مهارت را با تفکری منتقدانه داشتن به راحتی کسب می کنید. در این مهارت شما می توانید از اطلاعاتی که بدست آورده اید نتیجه گیری خوبی داشته باشید. با این نتیجه گیری ها شما به پاسخ هایی می رسید که می تواند در حل مشکل کارگشا باشد.

ارتباط برقرار کردن

بدست آوردن مهارت ارتباطی در این زمینه اهمیت زیادی دارد. با این مهارت شما می توانید با همکاران خود به گفت و گو بپردازید تا بهترین راه حل را برای رفع مشکل پیدا کنید. برای رسیدن به تفکر انتقادی داشتن مهارت ارتباط با دیگران مهم است.

توانایی حل مسئله

بعد از اینکه مشکل شناسایی و تجزیه و تحلیل شد اصلی ترین مرحله پیدا کردن راه حل است. توانایی حل مسئله مهارتی است که شما در این عرصه آن را بدست می آورید. برای اینکه بهترین راه‌حل را برایرحل مشکل پیدا کنيد نیاز به تفکر انتقادی دارید و توسط آن می‌فهمید که آیا اصلا راه‌حلتان مشکل را برطرف می‌کند یا خیر.

• مطالعه بیشتر: چگونه عاشق شویم