مهارت نه گفتن با ۵ تکنیک هوش کلامی

در این مقاله می خواهم ۵ تکنیک هوش کلامی بیان کنم که مهارت نه گفتن شما را تقویت می‌کند. این‌ها به شما کمک می کند قدرت نه گفتن را در خود تقویت کنید. مطمئنا بعد از خواند این مقاله کوتاه می‌گویید کاش قبلا این موارد را می‌دانستم.

                              فرزاد میراحمدی نویسنده کتاب: ذهن آبی در جستجوی هدف

آیا برای شما هم پیش آمده که بخواهید به کسی”نه” بگویید ولی توانایی آن را نداشته باشید؟ مثلا کسی به شما پیشنهاد بیرون رفتن می‌دهد ولی شما در آن زمان خاص تمایل به بیرون رفتن ندارید. کسی از شما درخواستی می‌کند ولی نمی‌توانید برآورده کنید. کسی می‌خواهد به دیدن شما بیاید ولی دوست ندارید او در آن زمانی که گفته است بیاید. در این موارد چه کاری انجام می دهید؟

شاید با بی میلی  قبول کنید؛ شاید هم جواب تلفن طرف را ندهید؛ البته ممکن است دنبال بهانه‌های مختلفی باشید که به او نه بگویید ولی از دورن بترسید.

موقعیت‌هایی که به خاطر ندانستن مهارت نه گفتن از دست می‌دهیم

 افراد مختلفی هستند که با ندانستن مهارت نه گفتن، موقعیت‌های خود را از دست می‌دهند؛ مثلا در کار، ازدواج و یا در روابط خانواگی به گونه‌ای مخالفت خود را نشان می‌دهند که طرف مقابل ناراحت می‌شود و رابطه خدشه‌دار می‌شود. از طرف دیگر افرادی هم هستند که از ترس ناراحت  کردن دیگران، هر وقت که مخالف حرف‌های دیگران هستند چیزی نمی‌گویند و از این طریق خیلی آسیب می‌بینند و در بسیاری از مواقع حقوقشان پایمال می‌شود

به موقعیت زیر توجه کنید:
سال گذشته برادر شما از شما مقداری پول قرض گرفته بود و به شما قول داده بود که تا یک ماه بعد همه آن را پس می دهد. شما هم به خاطر این برادرتان در مضیقه بود به هر طریقی بود پول را به او دادید و امیدوار بودید که بعد از یک ماه پولتان را پس بگیرید، زیرا برای این پول برنامه ریزی کرده بودید.
یک ماه گذشت و برادرتان حرفی از برگشت پول به میان نمی آورد. بعد از چند روز که نیاز مبرمی به پول پیدا کردید به هر حال دل به دریا زدید و جریان را به برادرتان گفتید و او هم گفت تا چند روز آینده پول را پس می‌دهد. چند روزی که او گفته بود تبدیل به چند ماه شد و نهایتا با سختی زیاد پول شما را داد. اکنون بعد از یک سال دوباره از شما طلب پول می‌کند. شما هم خاطره سال قبل را در ذهن دارید یا واقعا پول چندانی ندارید که به او بدهید. اما نمی‌دانید چگونه به او بگویید که ناراحت نشود.

احتمالا یکی از کارهای زیر را انجام می دهید:

•  سعی می‌کنید با او روبرو نشوید که از شما طلب پول نکند
• سعی می کنید تلفنش را جواب ندهید
•  سعی می کنید با چند تا دروغ موضوع را به پایان برسانید
•  ممکن است به او قول دهید که پول را به او بدهید در حالی که از درون ناراضی هستید
•  خیلی دنبال این هستید که با چه بهانه‌ای از پول دادن به او طفره بروید

 ممکن است مثل یک قربانی خود را مجبور کنید که به هر طریقی پول را تهیه کنید و به او بدهید، زیرا از این می‌ترسید که مبادا او ناراحت شود.
در همه این موارد شما خود را بسیار آزرده می‌کنید و در نهایت هر کدام از روش‌های فوق را هم که به کار بگیرید باز هم قلبا ناراحت هستید و از دست خودتان و او عصبانی هستید ولی گویی چاره‌ای ندارید.
اما از طرف دیگر، اگر شما تکنیک‌های هوش کلامی را بدانید به گونه‌ای با او صحبت می‌کنید که هم رابطه برادرانه‌تان پابرجا بماند و هم پولتان از دست نرود.
در این موقعیت اگر شما بخواهید مخالفت کنید و جملاتی مانند موارد زیر بیان کنید احتمالا رابطه شما دو نفر به سردی می‌گراید:

• الان من پول ندارم …
• پولم را گذاشتم بانک ….
• من که پول ندارم …
• و….

حال بیایید کمی جمله را تغییر دهیم و نتیجه آن را ببینیم.

۱-  “نه” گفتن با حذف “من”

هنگام مخالفت جمله خود را با من شروع نکنید چون باعث جبهه‌گیری مخاطب شما خواهد شد، بلکه دلیلی بیاورید که طرف جبهه گیری نکند. در مثال بالا جملات زیر می‌تواند کارگشا باشد:

•  خیلی دوست داشتم بتونم بهت پول بدم ولی چون پول را در حساب یک ساله گذاشتم اصلا نمی‌تونم به این پول دست بزنم.
•  چون چند ماهه حقوق را ندادند و شهریه بچه‌ها هم عقب افتاده الان پولی در دستم نیست که بدم.
•  بچه دانشگاه قبول شده و با این پول می‌خواهم شهریه او را آماده کنم
• و….

در چنین مواردی شما بار روانی جمله را به نفع خودتان و طرف مقابل کم می‌کنید. اگر فورا بگویید من پول ندارم، طرف مقابل به بقیه جمله گوش نمی‌دهد و در ذهنش شما را یک فرد بی‌توجه در نظر می‌گیرد و دیگر توجهی به دلایل شما نمی‌کند. اما وقتی ابتدا با او از سر مدارا وارد می‌شوید او را آماده می‌کنید که تا پایان جمله به شما گوش دهد و شما را کاملا درک کند و از دست شما نرنجد.

۲- “نه” گفتن با انداختن توپ در زمین طرف مقابل

گاهی اوقات شما برای ازدواج، استخدام و.. نمی‌خواهید فردی را بپذیرید، چگونه می‌خواهید این موضوع را به او اعلام کنید؟ 

اگر هوش کلامی نداشته باشید یا او را بسیار ناراحت می‌کنید و اعتماد به نفسش را می‌گیرید، یا در مواردی ممکن است او باعث مزاحمت‌هایی برای شما شود.

در مورد اول محکم و با تحکم او را طرد می‌کنید، اما در حالت دوم به نرمی ضعف‌های او را نشان می‌دهید که خودش کنار بکشد:

حالت اول: من فکر می‌کنم شما برای استخدام تو شرکت ما مناسب نیستید.

حالت دوم: برای این کار شما باید روی نرم افزار اتوکد کاملا مسلط باشید اما تو رزومه شما تسلط رو نرم‌افزار اتوکد نبود.

در این روش شما کاری می‌کنید که خود طرف مقابل متوجه شود که ایراد کار از شما نیست، بلکه از خودش هست.

جملات دیگر در این زمینه:

• من دوست دارم کمکتون کنم ولی شما این شرایط را رعایت نکردید.
• کاش می‌تونستم ولی ……………….

۳-  “نه” گفتن با بیان همدلی

در برخی از مواقع یکی از دوستان و بستگان و… از ما کمکی می‌خواهد که ما به علت گرفتاری و مشغولیت زیاد قادر به انجام آن نیستیم. هنگام نه گفتن نباید جمله را مستقیما با “نه” یا “نمی‌تونم” شروع کنید.

• با جملات مثبت شروع کنید، همدردی کنید

مثال:

دوست شما: می‌تونی امروز بیایی با هم بریم خرید؟

شما: می‌خوای بری خرید؟ منم خیلی وقته نرفتم خرید ولی فردا امتحان دارم و نصفش را بیشتر نخوندم، نصف دیگه‌اش مونده. این دفعه نمی‌تونم بیام ولی دفعه بعد هر وقت اگر خواستی بری خرید زوتر بهم بگو اگه بتونم حتما میام.

در این مثال‌ها خواسته طرف را تایید می‌کنید. مثلا طرف از شما درخواست کرده است که برای وام گرفتن ضامنش شوید ولی شما دوست ندارید. در این صورت می‌توانید جملاتی مثل جمله زیر به کار ببرید:

• چه خوب که می‌خوای وام بگیری. انشاله که پر خیر و برکت باشه. (بعد دلیل خود را برای این که نمی‌خواهید ضامن او بشوید بیان کنید)

دوستتان پیشنهاد با هم بیرون رفتن می‌دهد ولی شما به هر دلیلی نمی‌خواهید بروید. جمله زیر می‌تواند کمک کند:

• چقدر تفریح خوبه الان. واقعاٌ تو این هوا می‌چسبه. منم عاشق بیرون رفتن و تفریح هستم اما…..

۴- نیروی “نه” با ارائه یک پیشنهاد

شخصی از نزدیکان می خواهد به مهمانی شما بیاید اما شما آماده نیستید؛ کسی شما را دعوت می کند ولی نمی توانید در آن زمان قبول کنید؛ کسی از شما چیزی می خواهد و شما نمی توانید در آن زمان برآورده کنید. در این صورت می توانید خودتان پیشنهاد زمان دیگر یا کار دیگری بدهید.

مطالعه بیشتر: ۶ تکنیک متقاعدسازی افراد در محل کار یا در رابطه عاطفی

• وقتی درخواستی از شما می‌شود که شما دوست دارید آن کار را انجام دهید اما در آن شرایط زمانی امکان انجام آن را ندارید، سعی کنید یک زمان دیگری را برای انجام آن کار پیشنهاد دهید. به عنوان مثال دوستتان از شما می‌خواهد که امروز عصر با هم به سینما بروید اما شما در این ساعت کار دیگری دارید. به دوستتان بگویید
  امروز کار واجبی دارید و در آن ساعت نمیتونید سینما برید ولی اگر بتونن فردا برن سینما، شما می تونید برید.
• گاهی اوقات نیز درخواستی از شما می‌شود که شما نمی‌توانید کمکی کنید (مثلا کاری از شما می خواهند که در تخصص شما نیست) در این حالت، ابتدا همدردی کنید و شرایط طرف مقابل را درک ‌کنید، سپس توضیح دهید که شما در این زمینه تخصصی ندارید اما اگر کار دیگری که در توانتان بود و از دستتان برمی آید کمک می کنید.
• یکی دیگر از راههای نه گفتن این است که به طرف مقابل گزینه‌های جایگزین پیشنهاد بدهید. مثلا دوستتان شما را برای مهمانی تولد دعوت می کند. شما توضیح می دهید به چه دلیل نمی توانید بروید مثلا می گویید: 
  الان امتحانات ترمم هست و من هر روز امتحان دارم، اما امتحانات که تموم شد میتونیم یه مهمونی دور همی بذاریم (پیشنهاد جایگزین مطرح می کنید).

۵- مهارت های “نه” گفتن با در نظر گرفتن اولویت های خود

یکی از دلایلی که افراد مختلف نمی توانند جواب نه بدهند ترس از طرد شدن است. می ترسند طرف مقابل ناراحت شود.  این افراد اولویت های خود را رها می‌کنند و دائم دنبال راضی نگه داشتن دیگران هستند. پیشنهاد می‌کنیم توجه بیشتری به اولویت های خود بیندازید. چه چیزی برای خود شما مهم هست؟ به آن بپردازید. یادتان باشد شما نمی‌توانید همه افراد را راضی نگه دارید. هر چقدر هم که شما خوب باشید باز هم عده ای ناراضی هستند.

بر این اساس سعی کنید در لحظه ای که کسی درخواستی می کند از خود بپرسید اولویت من چیست؟ آیا از دست دادن اهداف و ارزش هایم برایم اولویت دارند یا ناراحت شدن ظرف مقابل. از طرف دیگر شما با تکنیک‌های بالا می‌توانید به گونه ای با او صحبت کنید که ناراحت نشود، ولی باز هم اگر ناراحت شد دیگر از عهده شما خارج است. یادتان باشد وظیفه شما راضی کردن همه افراد نست.

مهارت نه گفتن برای کوکان نیز مفید است و شما می توانید به آن ها هم آموزش دهید.

برای کسب و افزایش هر کاری و یا مهارتی بدون تمرین کردن نمی‌توان انتظار نتیجه مطلوب را داشت. پس برای ایجاد و افزایش این مهارت در زمان‌هایی  که می‌توانید نه بگویید، نه گفتن را از جاهایی شروع کنید که مشکل ساز نیست مثلا رستوران، تاکسی و…

عزیزان خوشحال می‌شویم نظر خود را بنویسید. اولین نظری که شما می دهید باعث می‌شود بسیار مهم است.ما خیلی سریع آن را منتشر می‌کنیم.